خبر ایران: آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری کشور، در سال ۱۳۹۰ با مراجعه به ۱۸۷۲۷ خانوار نمونه، با جمعیتی برابر ۶۸۵۴۱ نفر، طی ۱۲ ماه انجام گرفته است که میانگین درآمد یک خانوار شهری در ماه یک میلیون و ۱۰۵هزار تومان بوده است.
به گزارش خبر ایران به نقل از مرکز آمار ایران، آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری کشور، در سال 1390 با مراجعه به 18727 خانوار نمونه، با جمعیتی برابر 68 هزار و 541 نفر، طی 12 ماه انجام گرفته است.
خصوصیات اجتماعی و اقتصادی خانوار
براساس نتایج این طرح در سال 1390:
متوسط تعداد افراد خانوار 3.66 نفر بوده است و توزیع خانوارهای نمونه بر حسب تعداد افراد خانوار، نشان می‌دهد که خانوارهای 4 نفری با 29.37 درصد، بیش‌ترین و خانوارهای 10 نفر و بیش‌تر با 0.33 درصد کمترین تعداد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده‌اند.
خانوارهای نمونه بدون فرد باسواد 6.62 درصد بوده است و خانوارهای دارای 3 نفر با سواد با 24.36 درصد بیش‌ترین سهم را در کل خانوارهای نمونه داشته‌اند.
متوسط تعداد افراد شاغل خانوارهای نمونه 0.96 نفر و متوسط تعداد افراد دارای درآمد 1.41 نفر بوده است.
خانوارهای دارای یک نفر شاغل با سهم 56.66 درصد از کل خانوارهای نمونه، بیش‌ترین و خانوارهای دارای 5 نفر شاغل و بیش‌تر با 0.18 درصد، کمترین تعداد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده‌اند.
خانوارهای بدون فرد شاغل 26.17 درصد از خانوارهای نمونه را تشکیل داده است.
جدول 1 درصد خانوارها بر حسب وضع فعالیت سرپرست آن‌ها را نشان می‌دهد که براساس آن وضع فعالیت سرپرست اغلب خانوارها شاغل است.
بررسی فعالیت اصلی محل کار سرپرست خانوار نشان می‌دهد که 11.83 درصد در بخش «عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه موتوری و موتور سیکلت‌ها و کالاهای شخصی و خانگی»، 10.60 درصد از سرپرستان خانوارهای نمونه در بخش «صنعت»، 10.39 درصد در بخش «ساختمان»، 9.58 درصد در بخش «حمل و نقل، ارتباطات و انبارداری»، 4.54 درصد در بخش «اداره امور عمومی، دفاع و تأمین اجتماعی اجباری»، 3.80 درصد در بخش «کشاورزی، شکار و جنگلداری»، 36.26 درصد «غیرشاغل» و 13.00 درصد در سایر فعالیت‌های اقتصادی اشتغال داشته‌اند.
جدول 3 درصد خانوارها بر حسب وضع شغلی سرپرست خانوار را نشان می‌دهد:
نتایج طرح نشان می‌دهد که در بین خانوارهای شهری وضع شغلی سرپرست اغلب خانوارها مزد و حقوق بگیر خصوصی و پس از آن کارکن مستقل است.
در جدول 4 توزیع خانوارهای نمونه شهری بر حسب سطح سواد سرپرست خانوار نشان داده شده است. در حدود 19.31 درصد خانوارهای نمونه سرپرست بی‌سواد می‌باشند. خانوارهای دارای سرپرست با سطح سواد فوق لیسانس و بالاتر 1.66 درصد خانوارهای نمونه را تشکیل می‌دهد.
4- درصد خانوارهای نمونه شهری بر حسب سطح سواد سرپرست خانوار
امکانات و تسهیلات مورد استفاده خانوار
در این بخش ابتدا درصد خانوارهای نمونه شهری بر حسب نحوه تصرف مسکن مورد استفاده خانوار نشان داده شده است. در سال 1390 نحوه تصرف بالغ بر 67.39 درصد خانوارهای نمونه به صورت ملکی (ملکی عرصه و اعیان و ملکی اعیان) است.
5- درصد خانوارهای شهری بر حسب نحوه تصرف مسکن
بررسی خانوارها از نظر تعداد اتاق در اختیار آن‌ها نشان می دهد که 34.34 درصد خانوارهای نمونه دارای 3 اتاق، 31.97 درصد دارای 4 اتاق، 17.74 درصد دارای 2 اتاق، 10.86 درصد دارای 5 اتاق، 3.61 درصد دارای 6 اتاق و بیش‌تر و 1.48 درصد دارای 1 اتاق بوده‌اند.
جدول 6 نشان دهنده درصد خانوارهای استفاده کننده از تسهیلات عمده مسکن می‌باشد.
6- درصد خانوارهای شهری استفاده کننده از تسهیلات عمده مسکن
نتایج بررسی در سال 1390 نشان می‌دهد 98.53 درصد از خانوارهای نمونه اجاق گاز، 97.89 درصد از تلویزیون رنگی، 89.97 درصد از تلفن همراه، 87.60 درصد از جاروبرقی، 78.57 درصد از ماشین لباسشویی، 63.19 درصد از ویدئو، DVD و VCD ، 59.96 درصد از یخچال، 54.28 درصد از چرخ خیاطی، 44.35 درصد از پنکه، 42.65 درصد از یخچال فریزر، 39.72 درصد از اتومبیل شخصی، 38.20 درصد از رایانه، 27.38 درصد از رادیو ضبط، ضبط و پخش صوت25.10 درصد از فریزر، 18.05 درصد از موتور سیکلت، 11.72 درصد از دوچرخه، 5.42 درصد از رادیو، 4.31 درصد از کولر آبی متحرک، 2.03 درصد از ماشین ظرفشویی، 1.74 درصد از کولر گازی متحرک و 0.86 درصد از تلویزیون سیاه و سفید استفاده کرده‌اند.
هزینه‌های خانوار
براساس نتایج این طرح در سال 1390، متوسط هزینه سالانه خانوار شهری برای 132 میلیون و 716 هزار و 96 ریال (ماهانه 11میلیون و 59هزار و 166ریال) بوده که از این مقدار 24.68 درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و 75.32 درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی است.
متوسط هزینه سالانه خانوار شهری در مقایسه با رقم مشابه در سال 1389، 16.75 درصد افزایش یافته است. هزینه های خوراکی و دخانی خانوار در سال 1390 نسبت به سال 1389 معادل 25.31 درصد و هزینه‌های غیرخوراکی معادل 14.23 درصد افزایش یافته است.
الف - متوسط هزینه‌های سالانه یک خانوار شهری: 1389 و 1390
بررسی ترکیب هزینه‌های خوراکی و غیرخوراکی یک خانوار در تمام گروه‌های هزینه نشان می‌دهد، غیر از گروه 12.000.000 ریال و کمتر، در سایر گروه‌های هزینه، سهم هزینه‌های غیر خوراکی خانوار بیش از سهم هزینه‌های خوراکی بوده است.
در سال 1390 متوسط هزینه خوراکی و دخانی یک خانوار شهری، برابر 32751743 ریال بوده است که در مقایسه با سال 1389 به میزان 25.2 درصد افزایش نشان می‌دهد.
براساس نتایج این بررسی، در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی بیش‌ترین سهم، 23.7 درصد، مربوط به هزینه «گوشت» بوده و هزینه‌های مربوط به «آرد، رشته، نان، غلات و فرآورده‌های آن» با 23.0 درصد، «میوه‌ها و سبزی‌ها» با 16.7 درصد، «شیر و فرآورده‌های آن و تخم پرندگان» با 10.6 درصد و «نوشابه‌ها، غذاهای آماده و دخانی‌ها» با 7.6 درصد در مراتب بعدی اهمیت قرار داشته است.
در سال 1390 هزینه‌های مربوط به هزیه‌های مربوط به «آرد، رشته، نان، غلات و فرآورده‌های آن» 62.8 درصد، «شیر و فرآورده‌های آن و تخم پرندگان» 29.4 درصد، «خشکبار، آجیل و حبوب» 27.3 درصد، «روغن‌ها و چربی‌ها» 23.1 درصد، «قند، شکر، شیرینی‌ها، چای، قهوه و کاکائو» 22.1 درصد، «نوشابه‌ها، غذاهای آماده و دخانی‌ها» 14.2 درصد، «گوشت» 14.0 درصد، «میوه و سبزی‌ها» 11.3 درصد، و «ادویه‌ها، چاشنی‌ها و سایر ترکیب‌های خوراکی» 11.8 درصد نسبت به ارقام هزینه مشابه سال قبل افزایش داشته است.
پ - متوسط هزینه‌های خوراکی و دخانی سالانه یک خانوار شهری:1389 و 1390
در سال 1390، متوسط هزینه‌های غیرخوراکی یک خانوار شهری برابر 99964553 ریال بوده است، که در مقایسه با سال قبل، افزایشی برابر 14.2 درصد نشان می‌دهد. هزینه «مسکن» با سهمی معادل 44.4 درصد از کل هزینه‌های غیرخوراکی، بیش‌ترین سهم را دارا بوده است. هزینه‌های «حمل و نقل ارتباطات» با 16.5 درصد، «کالاها و خدمات متفرقه» با 12.3 درصد، «بهداشت و درمان» با 11.6 درصد و «پوشاک و کفش» با 5.6 درصد در مراتب بعدی قرار دارند.
در سال 1390، هزینه‌های «مسکن» 19.9 درصد، «حمل و نقل و ارتباطات» 15.2 درصد، «بهداشت و درمان»10.6 درصد، «پوشاک و کفش» 3.1 درصد، «تفریحات، سرگرمی‌ها، تحصیل و آموزش»3.2 درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.
ت - متوسط هزینه‌های غیر خوراکی سالانه یک خانوار شهری: 1389 و 1390
درآمدهای خانوار
براساس نتایج به دست آمده، متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری در سال 1390، برابر 130301445 ریال بوده که نسبت به سال قبل، 22.75 درصد افزایش داشته است. بررسی منابع تأمین درآمد خانوارهای شهری نشان می‌دهد که 55.20 درصد درآمد از محل «درآمدهای متفرقه»، 29.39 درصد از مشاغل «مزد و حقوق‌بگیری» و 15.40 درصد از مشاغل «آزاد»، تأمین شده است.
بررسی متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری بر حسب فعالیت اصلی محل کار سرپرست خانوار نشان می‌دهد، خانوارهایی که فعالیت اصلی محل کار آن‌ها. «آموزش» است با درآمد اشهار شده سالانه 177220714 ریال، بیش‌ترین درآمد و خانوارهایی که فعالیت اصلی محل کار سرپرست آن‌ها «خانوارهای معمولی دارای مستخدم» است، با درآمد اظهار شده سالانه 103410012 ریال کمترین درآمد را در سال 1390 داشته‌اند.
ث - متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری بر حسب انواع منابع تأمین درآمد: 1389 و 1390
متوسط هزینه‌ها و درامد خانوار بر حسب استان
بررسی متوسط کل سالانه یک خانوار شهری نشان می‌دهد که استان تهران با 169509848 ریال بیش‌ترین و استان سیستان و بلوچستان 86020222 ریال کمترین هزینه را در سال 1390 داشته‌اند.
براساس نتایج به دست آمده استان تهران با 138952863 ریال بیش‌ترین و استان سیستان و بلوچستان با 54440948 ریال کمترین متوسط هزینه‌های غیرخوراکی سالانه یک خانوار شهری را در سال 1390 دارا می‌باشد. استان ایلام با 49499400 ریال بیش‌ترین و استان یزد با 2475660 ریال کمترین متوسط هزینه خوراکی و دخالی سالانه یک خانوار شهری را نشان می‌دهد.
همچنین استان تهران با 165371436 بیش‌ترین و استان آذربایجان شرقی با 97056828 ریال، کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری را در سال 1390 به خود اختصاص داده است.