دانشنامه جهانی شدن ویژگی های برجسته ای دارد/دایره‌المعارف‌ها و کتاب‌های مرجع از مهمترین کتاب‌ها به شمار می‌آیند/ امروزه در غرب دایره‌المعارف‌نویسی از مرز تخصصی فراتر رفته است

به گزارش خبرنگارخبرایران، آیین رونمایی از کتاب «دانشنامه جهانی شدن» عصر روز دوشنبه 22 آذر 1395 باحضور«نورالله مرادی»مترجم دانشنامه جهانی شدن،«محبوبه مهاجر» مترجم دانشنامه جهانی شدن ،«حسینعلی نوروزی» استاد دانشگاه،«شهرام گیل‌آبادی»نویسنده و کارگردان تئاتر و رییس کنونی مرکز ارتباطات راهبردی و امور بین الملل شهرداری تهران ،«ایمانی خوشخو» رئیس دانشگاه علم و فرهنگ ،«دکترمسعودکوثری» مدیرعامل انتشارات علمی فرهنگی و اصحاب رسانه درکتابفروشی انتشارات علمی و فرهنگی برگزارو دراین مراسم «نورالله مرادی» مترجم کتاب «دانشنامه جهانی شدن»اظهارداشت: دایره‌المعارف‌ها و کتاب‌های مرجع از مهم‌ترین کتاب‌ها به شمار می‌آیند، در یونان باستان به مجموعه آثار یک فیلسوف دانشنامه یا دایره دانش گفته می‌شد چون مجموع آثارفلاسفه تمامی دانش‌های بشری درزمانه خودش را در برمی‌گرفت. مترجمان جهان اسلام بعدها معادل این واژه را به دایره‌المعارف تبدیل کردند و اولین دانشنامه فارسی توسط ابن‌سینا با عنوان دانشنامه علایی منتشر شد.

مرادی افزود: دانشنامه‌نویسی درجهان درعصرروشنگری تحول عظیمی را به وجود آورد و نشان‌دهنده علاقه فرهنگی جامعه نسبت به علم و دانش بود. امروز دانشنامه‌ها و دایره‌المعارف‌ها میزان سنجش فرهنگی جامعه است بدین معنی که هرچه جامعه‌ پویاتر باشد دایره‌المعارف‌ها بیشتر در آن رواج دارد چرا که نشان می‌دهد جامعه با سوال بیشتری روبه‌روست و به دنبال کشف پاسخ‌هاست.

وی ابرازداشت: پس از انقلاب اسلامی دانشنامه‌نویسی در ایران رونق بسیاری یافت به گونه‌ای که امروز بیش از 200 دانشنامه و دایره‌المعارف تدوین شده و دایره‌المعارف‌ها به دو بخش عمومی و تخصصی تقسیم می‌شوند و امروزه در غرب دایره‌المعارف‌نویسی از مرز تخصصی فراتر رفته روی موضوعاتی مانند دموکراسی، جهانی‌شدن و... متمرکز شده است.

مرادی درخصوص دانشنامه جهانی شدن هم تاکید کرد: نسخه اصلی کتاب 5 جلد است که سرویراستاری آن توسط جورج ریتزر یکی از بزرگترین جامعه‌شناسان دوره معاصر انجام شده او مبدع واژه‌های چون مک دونالدیزه شدن است که خود نشان‌دهنده روند جهانی شدن است.

 وی یادآورشد: دانشنامه جهانی شدن دو ویژگی برجسته دارد نخست اینکه کسی آن را سرویراستاری کرده که خود در این حوزه نظریه‌پرداز است و به موضوع اشراف دارد و از سوی دیگر ریتزر با نویسندگان بزرگی در این دانشنامه از همه گرایش‌های فکری کار کرده و به نوعی با آنها تساهل داشته است.

مترجم دانشنامه جهانی شدن با اشاره به نظر ریتزر درباره جهانی شدن در کتاب حاضر گفت: او معتقد است جهانی شدن بحث جدیدی است و در این بحث جدیدی است و مخاطب می‌تواند در این دانشنامه دسته‌بندی‌های دقیقی از موضوع جهانی شدن مشاهده کند. مداخل مختلفی در کتاب اعم از مداخل کلاسیک و مداخل مربوط به سازمان‌های بین‌المللی استفاده شده که می‌توان چشم‌انداز دقیقی از این موضوع به مخاطبان بدهد.

وی اضافه کرد: پیشنهاد ترجمه این دانشنامه نخستین‌بار توسط مرکز ملی مطالعات جهانی شدن در ایران داده شد و کار ترجمه آن کمتر از یک سال و نیم طول کشید و برای ترجمه برخی از مداخل گاهی یک مترجم تا 120 مقاله را ترجمه کرده است. در کتاب حاضر 615 مقاله از 421 نویسنده ممتاز جهانی استفاده شده و تنها یک مقاله با عنوان ختنه زنان از دانشنامه حذف شده و یک مقاله با عنوان «تعارض» ویرایش و حتی بازنویسی شده است.

گیل‌آبادی: دانشنامه جهانی شدن منبع ارزشمندی است

 شهرام گیل‌آبادی نیز دراین مراسم اظهارداشت: از زاویه هنر به دانشنامه جهانی شدن باید نگریست و امروز بشر به نگرشی رسیده که معتقد است زمین را باید از آسمان ببیند و مدل‌های ارتباطی هم در فضای امروزی ناظر بر فلسفه شبکه‌ای هستند که به آن فلسفه توصیفی می‌گویند بدین معنی که باید از عمق پدیده‌ها دید.

گیل‌آبادی تصریح کرد: امروزه روایت شخصی از پدیده‌ها رواج یافته و این روایت‌ها برای همگان جذاب است چون از زاویه دید معنایی است. من نیز با این نگاه به ترم فلسفی جهانی شدن در دانشنامه نگاه کردم. به هر حال استفاده از 600 مدخل خوب در موضوعات متفاوت نشان‌دهنده میزان جامعیت و کیفیت این اثر است.

 وی خاطرنشان کرد: دانشنامه جهانی شدن منبع ارزشمندی است که ترم جهانی شدن را برای اهل فرهنگ، اندیشه و دانشگاه باز می‌کند. خوشبختانه ترجمه اثر نیز بسیار روان است البته کاستی‌هایی هم در اثر دیده می‌شود که از آن جمله می‌توان به وجود مفاهیم انتزاعی در اثر و نبود مداخلی همچون هنر در آن اشاره کرد.

 گیل‌آبادی عنوان داشت: باید پژوهش‌های مفصلی درباره پیامدهای این ترجمه انجام دهیم و نکات زیادی در ترجمه این اثر وجود دارد که قابل بسط و گسترش است اما در پژوهشکده‌های ما مغفول واقع شده است. ما باید از زاویه فرهنگی خودمان جهانی شدن را ببینیم چرا که جای این‌گونه آثار در ادبیات این موضوع خالی است هرچند که نوشتن دانشنامه نیاز به زیرساخت‌های عمیقی دارد که امیدوارم در کشور ما فراهم شود.

خوشخو: امیدوارم دانشنامه‌ها به قفسه‌ها و انبارها نروند

ایمانی خوشخو، رئیس دانشگاه علم و فرهنگ نیز درادامه این مراسم اظهارداشت: امروز توجه عمیق‌تری به جهانی شدن می‌شود،با توجه به پیچیدگی زندگی روزمره دانشنامه‌ها ضروری‌تر به نظر می‌رسند و تدوین چنین اثری گام موثری در تولید ادبیات علوم مختلف به شمار می‌آید.

 رئیس دانشگاه علم و فرهنگ ابرازداشت:با توجه به تعداد مداخل و نویسندگان این اثر دانشنامه جهانی شدن کار ماندگاری است، متاسفانه در این دانشنامه با توجه به علاقه من به موضوع هنر مدخلی آورده نشده و درباره فرهنگ هم مداخل بسیار کمی آمده در حالی که موضوع هنر می‌تواند در فرایند جهانی شدن مورد بررسی قرار گیرد و امیدوارم که این دانشنامه‌ها به قفسه‌ها و انبارها نرود و توسط مخاطبانش خوانده شود چرا که کار ارزشمندی است.

مهاجر: امروز کشور ما سرزمین دایره‌المعارف‌نویسی شده است

محبوبه مهاجر مترجم دانشنامه جهانی شدن  نیز در ادامه این نشست با اشاره به مشکلات پیش روی ترجمه این اثر اظهارداشت: متاسفانه مترجمانی که در ایران اهل قلم هستند و با عشق کار می‌کنند تامین مالی نیستند و در راه ترجمه دایره‌المعارف‌ها مشکلات بسیاری همچون بورکراسی سازمان‌ها مشکلات مالی و... وجود دارد.

مهاجرتصریح کرد: امروز کشور ما سرزمین دایره‌المعارف‌نویسی شده و اما سوال اصلی اینجاست که این دایره‌المعارف‌ها در کجا استفاده می‌شوند. متاسفانه به نظر نمی‌آید که استفاده مناسبی از این آثار شده باشد در حالی که این مرجع‌ها باید به مخاطبان هدف خود برسد.

وی درپایان سخنانش به ویژگی‌های کار ریتزر در دانشنامه جهانی شدن اشاره و گفت: اگرچه ریتزر در این کار تساهل داشته و ما مقالات مختلفی از نویسندگانی با گرایش‌های متفاوت می‌بینیم اما خودش نگاهی رادیکال نسبت به موضوع جهانی شدن و فرایندی که آن در جهان طی کرده دارد.

نوروزی: دانشنامه جهانی شدن مرجع آکادمیکی است که از سلامت نفس و سرمایه برخوردار است

 حسینعلی نوروزی استاد دانشگاه نیز در ادامه این مراسم اظهار داشت: جهانی شدن فرایندی است که به کوچکتر شدن فضای مکانی و زمانی منتهی شده وپیش از این در دهه 90 صاحبنظرانی چون مک لوهان و تافلر به دهکده جهانی و قبض مکان و زمان اشاره کردند. لیوتار نیز در کتاب «وضعیت پست مدرن» خود به بسترهایی اشاره می‌کند که ارتباط را به مناسبات میان افراد تحمیل می‌کند.

این استاد دانشگاه تاکید کرد:نباید به گونه‌ای باشد که خودمان را در فضاهای محدودی منتشر کنیم. باید بدانیم نمی‌توانیم با اطلاعات مبارزه کنیم چرا که اطلاعات جنبه سیال و کنجکاوانه دارد و بالاخره از روزنه‌ای رسوخ می‌کند.

 وی اضافه کرد: دانشنامه جهانی شدن مرجع آکادمیکی است که از سلامت نفس و سرمایه برخوردار است، این کتاب از نظر علمی هم اعتبار بالایی دارد و با توجه به داعیه‌‌هایی که درون آن وجود دارد می‌توان خلا‌های این حوزه را پوشش دهد. این رساله در قالب مباحث بین رشته‌ای تدوین شده که می‌تواند نیازهای مختلف را برطرف کند و طراحی پشت جلد نسخه اصلی کتاب که حاوی 5 طرح از کوکاکولا، خیابان شانگهای، داکار و مک‌دونالدیزه شدن است شرح بهتری از فرایند جهانی شدن در مقایسه با نسخه فارسی آن می‌دهد.

بنابراین گزارش، کتاب دانشنامۀ «دانشنامه جهانی شدن» در3 جلد در انتشارات علمی و فرهنگی با ترجمۀ فارسی نورالله مرادی و محبوبه مهاجر منتشر شده است.