در نشست تخصصی «15 خرداد در آیینه خاطرات و اسناد» كه سه شنبه 13 خرداد ماه برگزار شد، محمد صادق فیض نویسنده یكی از مجلدهای كتاب " روز شمار 15 خرداد" گفت: با برداشتن نگاه های رسمی از واقعه 15 خرداد، شاهد نگاه های تازه تر و تحلیل های جدیدی خواهیم بود، هر چند كه از این واقعه 50 سال گذشته است.
به گزارش خبرایران از پایگاه خبری حوزه هنری، نشست تخصصی 15 خرداد در آیینه خاطرات و اسناد با حضور علیرضا قاهری مفرد عكاس روزنامه "پست تهران" در سال 42، محمد صادق فیض یكی از نویسندگان مجموعه كتاب های "روز شمار 15 خرداد"، هدایت الله بهبودی مدیر دفتر ادبیات انقلاب حوزه هنری و میرزاباقر علیان نژاد پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی برگزار شد.
در این نشست قاهری مفرد كه در واقعه 15 خرداد سال 42 موفق به عكاسی از این رویداد شده بود، گفت: اكنون كه بعد از گذشت سالها به واقعه 15 خرداد و عكس هایی كه توانستم از آن بگیرم فكر می كنم، به این نتیجه می رسم كه این كار از عهده من ساقط بود و دست الهی و خون جوانانی كه شعار "خمینی رهبر" را سر دادند، باعث گرفتن این عكس ها شد.
وی با اشاره به نحوه عزاداری در تهران و در سال 42، بیان داشت: در آن سالها تمام دسته های عزاداری به میدان بهارستان می آمدند و از آنجا به سمت تكیه "سید هاشم" در محله شاه آباد سابق می رفتند. دسته های عزاداری بعد از سینه زنی و عزاداری در این تكیه، به سمت مخبر الدوله و خیابان های لاله زار و سعدی می رفتند.
قاهری مفرد افزود: بزرگترین دسته عزاداری در تهران، دسته طیب حاج رضایی بود كه در محرم سال 42 در میدان بهارستان شعار "خمینی رهبر" را سر داد.
وی در تشریح حادثه 15 خرداد سال 42، گفت: صبح روز واقعه من به دفتر روزنامه كه در آن مشغول به كار بودم رفتم و قرار شد به دلیل بیماری یكی از همكاران برای مصاحبه به ساختمان مخابرات در میدان توپخانه سابق بروم اما بعد از خروج از ساختمان روزنامه، متوجه تعطیلی مغازه ها و غیرعادی بودن فضا شدم.
این عكاس پیشكسوت ادامه داد: مصاحبه برای ساعت 9 صبح با شركتی ژاپنی در ساختمان مخابرات اعلام شده بود و علاوه بر من تعداد دیگری از روزنامه نگاران نیز حضور داشتند اما مصاحبه سر ساعت مقرر برگزار نشد و این درحالی بود كه سفارتخانه مزبور به دلیل وجود شرایط خاص از حضور این گروه خارجی در ساختمان مخابرات ممانعت كرده بود.
قاهری مفرد اضافه كرد: مصاحبه انجام نشد و بعد از گذشت مدتی، خبرنگارانی كه در اتاق مصاحبه حضور داشتند، ناگهان با شنیدن شعار "الله اكبر، خمینی رهبر" و صدای گلوله پشت پنجره رفتند. 3 كامیون نظامی به سمت میدان توپخانه آمده بودند و نیروهای خود را در عرض خیابان قرار داده و دستور تیراندازی صادر كردند.
وی افزود: زمانی كه خبرنگاران رو به خیابان در حال مشاهده اتفاقات بودند، من در پشت سر آنها به روی صندلی رفتم و بدون اینكه زاویه دید مناسبی داشته باشم، دوربین خود را بالا بردم و 9 فریم عكس گرفتم در حالیكه كه هیچ كس متوجه عكاسی من نشد و من هم حلقه فیلم را در جوراب خود پنهان كردم.
قاهری مفرد بیان داشت: به دلیل تیراندازی، تا ساعت دو بعد از ظهر اجازه خروج از ساختمان مخابرات به ما داده نشد. در خروج از ساختمان كیف من بازرسی شد و حلقه های فیلمی كه در كیف همراه خود داشتم، تحویل داده و خارج شدم اما بازرسان مخابرات متوجه حلقه فیلمی كه در جوراب خود پنهان كرده بودم، نشدند.
این عكاس پیشكسوت افزود: بعد از خروج از مخابرات به سمت دفتر روزنامه پست رفته و دوربین را در آنجا گذاشتم. در راه بازگشت عكاس خبرگزاری "آسوشیتدپرس" را دیدم و او از من خواست اگر عكسی از واقعه آن روز را دارم در اختیارش بگذارم. در ابتدا از این كار امتنا كردم اما با اصرارش حلقه فیلم را به او دادم كه بعد از چاپ، عكس ها را به مدیر مسئول "آسوشیتدپرس" تحویل دادیم و او نیز همان شب، عكس ها را به پاریس ارسال كرد.
وی در پایان صحبت های خود با تاكید مجدد بر اینكه كاری كه انجام داده، با خواست خدا بوده است، گفت: چند روز بعد از گذشت واقعه 15 خرداد عكس هایی كه از آن روز گرفته بودم، به چاپ رسید.
در ادامه این نشست محمد صادق فیض نویسنده یكی از مجلدهای كتاب "روز شمار 15 خرداد" با اشاره به این كه نهادهای معدودی به موضوع 15 خرداد پرداخته اند، گفت: این نپرداختن شاید به این دلیل است كه گروه های سیاسی و اجتماعی متعددی در این حادثه حاضر نبوده و افراد زیادی نیز در 15 خرداد سال 42 برای نقد وقایع آن روز حضور نداشتند. از اسناد باقی مانده از حادثه آن روز می توان به خاطرات افراد و مداركی كه در سازمان های رژیم گذشته و مطبوعات خارجی درج شده، اشاره كرد.
فیض ادامه داد: در بازگویی وقایع آن روز، روزنامه ها و مجلات كشور، اخبار یكسانی را پوشش دادند و بخش غیر دولتی و خصوصی به این موضوع نپرداختند كه این یكی از آفت های مربوط به رخداد 15 خرداد می شود.
این نویسنده با اشاره به اینكه با برداشتن نگاه های رسمی از واقعه 15 خرداد، دیگران هم به آن ورود پیدا می كنند، گفت: با مشاركت افراد و گروه های مختلف، شاهد نگاه های تازه تر و تحلیل های جدیدی خواهیم بود هر چند كه از این واقعه 50 سال گذشته است.
وی ادامه داد: باید دست های بسیاری را به كمك طلبید تا نكات تازه ای یافت شود و اگر برای بخش خصوصی هم این امكان فراهم گردد، به كشف نكات تازه تری منجر خواهد شد اما تا به حال این اتفاق رخ نداده و تنها حوزه هنری و مركز اسناد به طور رسمی به این موضوع پرداخته اند.
فیض خاطر نشان كرد: دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری تاكنون توانسته قدم های بلند و مثبتی در این راه بردارد و اسناد پراكنده ای را از خبرگزاری های مختلف داخلی و خارجی جمع آوری و احیا كند كه كار بزرگی در نوع خود بوده است.