ادبیات عرصه فعالیت‌های سفارشی نیست

 به گزارش خبر ایران مراسم تکریم و معارفه مدیرعامل جدید بنیاد شعر و ادبیات داستانی امروز، 21 خردادماه، با حضور سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در محل این بنیاد برگزار شد.
سیدعباس صالحی در این مراسم اظهار کرد: با شکل‌گیری بنیاد ادبیات داستانی، توقعی که از عرصه داستان می‌رفت و کارکردهای مختلفی که از این حوزه توقع داشتیم، همچون بازخوانی و بازیابی هویت ادبی، انتقال تجربه‌های زندگی و واشکافی تربیتی مورد توجه قرار گرفت.
وی با بیان این مطلب افزود: علاوه بر کارکردهای یاد شده، در جامعه ایرانی اسلامی ما دو کارکرد دیگر از این حوزه انتظار می‌رود که یکی از آنها گسترش ارزش‌های انسانی و اخلاق دینی است.
صالحی ادامه داد: همچنین از کارکردهای ادبیات داستانی این است که آنچه را که انقلاب متوقع آن است و با آن مبانی شکل گرفته، گسترش دهد؛ از این رو بنیاد با توجه به این دغدغه‌ها و کارکردها ایجاد شد و به فعالیت پرداخت.
ادبیات عرصه خلاقیت است نه سفارش
وی با بیان اینکه کار اساسی در حوزه ادبیات حاصل انگیزه فردی است، گفت: عرصه ادبیات جای انجام فعالیت‌های سفارشی همچون صنعت نیست، بلکه عرصه خلاقیت وجودی است و نه سفارش دولتی، حکومتی و کارخانه‌ای.
معاون وزیر ارشاد در بخش دیگری از سخنانش به وظیفه‌ای که دولت‌ها برعهده دارند، اشاره کرد و افزود: دولت‌ها وظیفه دارند زمینه مساعدی را برای خلاقیت‌ها فراهم کنند و موانع خلاقیت ادبی هنری را از پیش پای این خلاقیت‌ها بردارند.
بخشی از خلأهای موجود جنبه نظری دارند
صالحی عنوان کرد: فعالیت‌های علمی و پژوهشی، نظریه‌پردازی ادبیات داستانی، جریان‌شناسی ادبی و نقد ادبیات ایران و جهان از مقولاتی است که بر پایه آنها می‌توان نگاه نظری به حوزه ادبیات داستانی داشت.
وی گفت: بخشی از خلأهای ما در این حوزه نظری است و تعارضات و ابهاماتی در این حوزه موجود است. در حوزه حمایت‌ها هم با نگاه حمایت‌گری ادبی، بنیاد باید شاخه‌ها و مأموریت‌های خود را تعریف کند.
محورهایی که زمینه‌ساز ایجاد بنیاد شدند
صالحی همچنین از تولید، توزیع، ترجمه و تکریم منزلت نویسندگان داستانی به عنوانی یکی از محورهایی یاد کرد که بنیاد بر اساس آن پدید آمده است و افزود: فرصت‌سازی برای گفت‌وگوی ادبیات یکی دیگر از این محورهاست.
وی بیان کرد: محور سومی که بنیاد ادبیات داستانی بر پایه آن شکل گرفته است، آموزش ادبیات و تربیت نسل جدید در این حوزه بوده است تا مسیر پیوسته‌ای را برای خلاقیت و رشد روزافزون در این حوزه شاهد باشیم.
فعالیت‌های مؤثر بنیاد با وجود امکانات محدود
صالحی در ادامه سخنانش به این مطلب اشاره کرد که بنیاد نیز در این فضا و با امکانات محدودی که در اختیار داشته است، در قالب نشریات و انتشارات «عصر داستان»، فعالیت‌هایش را دنبال کرد.
وی از بازدید رئیس جمهوری از نمایشگاه کتاب یاد کرد که ضمن دیدار از غرفه‌های برتر نمایشگاه، غرفه‌ عصر داستان با عرضه و چاپ کتاب‌ها در قالبی فاخر، باعث جلب توجه رئیس جمهور شده بود.
معاون وزیر ارشاد اظهار کرد: حساسیت‌هایی که در عرصه ادبیات داستانی وجود دارد و به ادبیات متعهد وصل می‌شود، نشان می‌دهد که این حوزه مورد بی‌توجهی قرار نمی‌گیرد.
چرا حوزه شعر در معاونت فرهنگی ارشاد باقی نماند؟
صالحی با عنوان کردن اینکه شرایط همراهی کردن با بنیاد آماده نبود و حسنی بر رفتن از بنیاد اصرار داشت، ادامه داد: در صدد بودم تا افرادی را که در حوزه‌های زیرمجموعه وزارت ارشاد فعالیت می‌کنند، حفظ کنم و آنچه در ذهن داشتم، این بود که از تجربیات این افراد استفاده کنم.
وی گفت: با انتقال حوزه شعر به معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، بحث‌هایی درباره تکلیف این حوزه مطرح بود؛ اینکه شعر باید بنیادی مستقل و در عرض بنیاد ادبیات داستانی داشته باشد، یا شعر در معاونت فرهنگی باقی بماند و بنیاد ادبیات نیز به وظایف پیشین خود بپردازد و در آخر اینکه حوزه شعر به بنیاد ادبیات داستانی افزوده شود.
امکان ایجاد بنیاد مستقلی برای شعر وجود نداشت
صالحی ادامه داد: در این راستا با افراد بسیاری مشورت شد و بررسی‌هایی صورت گرفت. با توجه به اینکه ایجاد بنیادی مستقل برای حوزه شعر با شرایط اقتصادی وزارت ارشاد ممکن نبود، انجام این اقدام در سایه تردید قرار گرفت.
وی عنوان کرد: این حوزه زیرساخت‌ها و امکانات خاص خود را می‌خواست و با توجه به اینکه ارشاد در شرایطی نبود که آمادگی افزایش مؤسسه‌ای جدید را داشته باشد، نظر اول رد شد.
صالحی در ادامه اظهار کرد: این موضوع نیز که شعر در معاونت فرهنگی باقی بماند، با توجه به شرایط متفاوتی که برای حوزه شعر و داستان پیش می‌آمد، محل اختلاف و حرف و حدیث بود که باید از آن پرهیز می‌شد.
وی با بیان این موضوع که اختلاف‌ها بر سر اینکه چرا باید برای حوزه شعر محلی در معاونت در نظر گرفته شود و داستان در بیرون از معاونت فضایی مستقل داشته باشد، سبب رد کردن نظریه دوم شد.
افزودن وظایف حوزه شعر به اساسنامه بنیاد ادبیات
صالحی ادامه داد: بر این اساس اسفندماه سال گذشته به این نتیجه رسیدیم که حوزه شعر را به فعالیت‌های بنیاد ادبیات داستانی بیفزاییم و در این راستا پیش‌نویس اساسنامه بررسی شد و وظایف حوزه شعر به اساسنامه بنیاد ادبیات افزوده شد.
وی گفت: با هماهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ترکیبی از هیئت امنا که باید از فخامت برخوردار باشند، در نظر گرفته شد و این موضوع سبب قوت فعالیت‌های بنیاد شعر و ادبیات داستانی می‌شد و اعتمادبخشی و کارگشایی را در پی داشت.
انتخاب اعضای هیئت امنا بر پایه حجج شرعی و عقلی
صالحی همچنین اظهار کرد: نگاه من به زیرمجموعه‌های معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این بود که هیئت امنای هر نهاد مرتبط باید شورایی باشند که حجت شرعی و عقلی برای انجام فعالیت‌های مختلف به دنبال داشته باشند.
وی با بیان این مطلب گفت: با این رویکرد، اگر هیئت امنا اقدام به انجام موضوعی می‌کردند، حجت شرعی و عقلی برای انجام آن داشتند و می‌شود به آن استناد کرد.
اعضای هیئت امنای بنیاد
معاون وزیر ارشاد اظهار کرد: حجت‌الاسلام و المسلمین زم، مؤسس حوزه هنری و از مدیران فرهنگی کشورمان، سیدهادی ایازی، معاون فرهنگی شهرداری تهران که می‌تواند پشتوانه بنیاد باشد، سیدمجید حسینی، مدیر مؤسسه نشر شهر، مصطفی رحماندوست، کارشناس حوزه شعر و داستان، ابراهیم حسن‌بیگی، متخصص حوزه داستان و اسماعیل امینی، کارشناس حوزه شعر و محمد حسنی که اصرار بر ماندن وی در هیئت امنا داشتیم، این اعضا را تشکیل می‌دهند.
صالحی افزود: احکام هیئت امنا توسط علی جنتی در اسفندماه صادر شد و اولین جلسه تغییرات این بنیاد در آخرین ماه سال گذشته برپا شد.
چرایی انتخاب قزلی
وی با اشاره به قزلی که آشنایی با حوزه داستان دارد، گفت: وی نگاه اقتدارمنشانه‌ای به حوزه ادبیات داستانی و اندیشه ادبیات دارد که برای فضابخشی به تداوم فعالیت‌های بنیاد کمک مثمری خواهد کرد.
صالحی همچنین به تجربه مدیریتی و دیگر ویژگی‌های قزلی اشاره و اظهار کرد: بر اساس این ویژگی‌ها وی را به عنوان مدیرعامل جدید بنیاد انتخاب کردیم. ادامه راه بنیاد ادبیات داستانی متصل به راه گذشته است.
امید به جهش مناسب بنیاد شعر و ادبیات با مدیریت جدید
وی اظهار امیدواری کرد که با انرژی مهدی قزلی و فعالیت هیئت امنای فخیم این نهاد، بنیاد ادبیات داستانی جهشی مناسب را در دوره جدید مدیریت خود تجربه کند.
صالحی اظهار در پایان گفت: با حمایت فرهنگی و فکری حسنی و انرژی قزلی بنیاد می‌تواند فعالیت‌های موثری داشته باشد. نفس امیرحسین فردی در این فضا جای دارد و شعر به عنوان ثروت ملی به این فضا افزوده شده است.