هنر و در کنار آن سینما، جولانگاهی برای معرفی فرهنگ و اندیشه کشورهای جهان است و به تریبونی آزاد برای رساندن صدای ظلم داعش در حق مردم مظلوم سوریه و جهان اسلام تبدیل شده است.
به گزارش خبرایران از روابط عمومی سازمان سینمایی حوزه هنری، نشست مشترک هنرمندان سوری و حوزه هنری با حضور دکتر نبی زاده مدیر امور نخبگان و دانشجویان کشورهای سوریه و لبنان در ایران، مجد الدین معلمي معاون هنری حوزه هنري، سعد قاسم رییس تحریریه مجله اتحاد، سید مسعود شجاعي طباطبايي مدیر هنرهای تجسمي حوزه هنري، سیدمحمد حسینی مدیر مرکز تولید متن حوزه هنری، و جمعی از هنرمندان سوری روز شنبه 12 مرداد ماه در حوزه هنری برگزار و تفاهماتی بین هنرمندان کشور سوریه و حوزه هنری برای همکاری‌های مشترک صورت گرفت.
دكتر نبي زاده در این نشست که در تالار سلمان هراتی برگزار شد در آغاز عنوان کرد: هیات حاضر از اساتید و بزرگان هنرکشور دوست و برادر سوریه هستند که به مدت یک هفته میهمان جمهوری اسلامی ایران خواهند بود. بر این اساس اولین جلسه رسمی این هیات در حوزه هنری انقلاب اسلامی، مرکز هویت بخش هنرهای انقلاب اسلامی در نظام مقدس جمهوری اسلامی از ابتدای انقلاب اسلامی تا به امروز، پیش بینی شده و علاوه بر این نشست و تبادل تجربه، از داشته‌های هنری ایران هم، بازدید خواهند کرد. همچنین، جلساتی تخصصی‌ای نیز در مدت حضور این هیات در ایران برپا خواهد شد.
وی افزود: امیدوارم هیات هنرمندان سوری با بهره مندی از تخصص‌های خود بتوانند فرهنگ غنی اسلامی را که بخش اعظمی از آن در جمهوری اسلامی هویدا است، با زبان فرهنگی و هنری خود انتقال دهند چرا که تكليف ما انتشار داشته‌هاي فرهنگي خود بر اساس اسلام ناب است. نگاه تجسمي به بحث انتقال فرهنگ يك نگاه عميق فكري و اراده‌ای است و چه بسا که داخل هنر مباحثی چون خطاطي و نقاشي و سينما مستتر است که خود گویای بخش زیادی از فرهنگ بوده و اميدواریم هر بخش از اين موضوعات كه درحوزه جمهوري اسلامي است، استفاده لازم ببريد.
گفتنی است این هیات به ریاست دکتر طلال بیطار رئیس اتحادیه هنرمندان سوریه برنامه‌هایی را در ایران اجرا خواهند کرد و 11 اثر که توسط این هنرمندان سوری خلق و به ایران آورده شده است، برای عرضه در نمایشگاهی تقدیم مسئولان حوزه هنری می‌شود.
نبی زاده خاطر نشان کرد: ايران تلاش کرده در همه زمينه‌ها از هیچ کمکی به کشور سوريه دریغ نکرده و حتی، در بخش هنر و تولید و خلق آثار هنری نیز، از این کشور حمایت کند.
وی ادامه داد: سینما یکی دیگر از هنرهای تصویری و رسانه‌ای برای معرفی فرهنگ کشورها است. بنابراین فیلم که از اثرگذارترین ابزارهای بین‌المللی برای انتقال اندیشه‌ها محسوب می‌شود و خوشبختانه، حوزه هنری انقلاب اسلامی از این عرصه هم، غافل نمانده است. حوزه هنری به عنوان مرکزی برای تولید و پخش فیلم نیز از این قضیه عقب نمانده و اتفاقات خوبی را در تولید فیلم‌های ارزشی و فرهنگی و استراتژیک رقم زده است .
در ادامه این مراسم مجد الدین معلمي معاون هنری حوزه هنري ضمن خوش آمدگویی به هیات سوری خاطرنشان کرد: همزمان با ایام پيروزي انقلاب اسلامی، حوزه هنری به عنوان مركزي براي هنرهاي انقلابي تاسيس شد. در حال حاضر همه رشته‌هاي تخصصي نوشتاري(شعر و ادبیات)، تجسمي و سينمايي در این حوزه فعال هستند و این نهاد، در حال حاضر بزرگترين مركز آموزش و تولید هنر در حوزه انقلاب اسلامي تلقی می‌شود. در طول ٤٠ سال گذشته كه حوزه هنری تاسيس شد، توليدات گران بهای زيادي در خصوص هنر و سینما داشته ايم و به اين نتيجه رسيده‌ايم براي ماندگاري انقلاب و انتقال پيام آن بهترين راه هنر و در کنار آن سینما است. تاريخ را اهالي هنر می‌سازند و آنها هستند كه قادرند با زبان بين‌المللي خود حرف و افكارشان را به همه جهان برسانند.
وی اذعان داشت: ما شرايط سخت كشور دوست و برادر سوريه، را درك مي‌كنيم و از این شرایط متاسف هستیم. ما هم در ایران به نحو ديگري این شرایط را داشته‌ايم و حسرت می‌خوریم که چرا در زماني كه درگير جنگ بوده‌ايم كارهاي هنري خود را ادامه نداده‌ايم. گاهي يك فیلم، عكس، تابلوي هنري و یا كاريكاتور مي‌تواند پيام‌هاي مختلفي داشته باشد. بنابر این به شما كه درگير جنگ هستيد اين توصيه را می‌کنیم که از اين شرايط سخت به عنوان یک فرصت استفاده کنید. این شرایط سخت برای اهالی هنر یک فرصت است. در واقع جنگ، فرصت‌هايي را براي اهالي هنر ايجاد مي‌كند كه مي‌تواند برای آیندگان و تاريخ مشكلات را سهل كند.
معلمی عنوان کرد: ما سربازان جبهه فرهنگي هستيم و وظيفه ما است که به ثبت واقعيت‌ها در پشت جبهه‌هاي مقاومت کمک کنیم. در حال حاضر در جمهوري اسلامي ايران پر فروش ترين كتاب‌ها مربوط به روایت دوران دفاع مقدس از زبان راویان و شاهدان است. از نظر ما هر سرباز يك راوي است كه مي تواند داستان، كتاب و فيلمي را روايت كند و ظرفيت‌هايي را براي هنر و سینما ايجاد كند. ما آمادگي نشر كتاب، ساخت فيلم، موسيقي و تئاتر از تجربيات شما را داریم چرا که شما تنها صداي جنگ امروز و رساندن آن به دنيا هستيد. قدر لحظه‌هاي خود را بدانيد و ما هم در كنارتان هستیم. امروز بخشی از فعاليت‌هاي حوزه انتقال تجربيات است كه قابليت پخش در كشور شما را دارد و ما آن را در اختيار شما قرار مي‌دهیم. اهالي هنر اهل عمل هستند و به جاي حرف عمل مي‌كنند.
طلال بیطار رييس هيات هنرمندان سوری هم، ضمن تشکر از بانیان برنامه و مسئولان حوزه هنری گفت: هنرمندان جمهوري عربی سوريه با وجود مشکلات جنگی از هنر عقب نمانده‌اند. نامه‌ها و پيام‌هاي زيادي از اتحادیه هنرمندان سوري به کل جهان علیه تحریکات استكبار جهاني و جنگ با سوریه ارسال شده است. حقيقتا هنرمندان سوري نمايندگاني از مظلومیت ملت سوريه در جهان بوده‌اند. هنر اسلامي يك هنر پايدار و قديمي در جمهوري عربی سوريه است. ما به عنوان هنرمند تجارب ارزشمند شما را در هنرهاي ايراني منتقل خواهیم كرد. خط عربي و نقش‌های اسلامي در دانشگاه‌های ما تدریس و هنرمندان زیادی را تربیت می‌کنیم و تعداد زيادي هنرمند داريم كه بر اين روابط ادامه دار و پايدار تاکید دارند. اميدوارم فرصت اینگونه روابط براي ديگر هنرمندان سوري ايجاد شود.
سعد قاسم رییس تحریریه مجله اتحاد یکی دیگر از هنرمندان سوری حاضر در نشست ضمن تاکید بر اهمیت روابط سوریه با ایران اظهار داشت: خارج از پروتكل‌هاي رسمي و سیاسی، روابط فرهنگي سوريه و ايران با وجود فراز و نشيب‌ها، ديرينه و مستمر بوده است. اعتراف مي‌كنم ايران در پرورش فرهنگ و هنرهاي اسلامي در دنيا نقش مهمي داشته است. در طی تاریخ اسلام، هنرمندان ايراني در خلق نقاشي نسبت به غرب پيشتاز بوده‌اند چرا که هنر نقاشي ايراني كه با تصوير و عكس تركيب می‌شود، تحول بزرگي در هنرهاي اسلامي منطقه ايجاد كرد که نمودی از آن در منطقه از جمله سوريه و عراق وجود دارد.
وی افزود: فرهنگ ايراني از صفر شروع نشده بلکه در اسلام به جایگاه خاصی رسید اما فرهنگ کشورهایی نظیر سوريه و عراق در خدمت اسلام قرار گرفته است. فرهنگ‌های بابل، فنقي و آشوري در كنار فرهنگ مسيحيت قرار گرفت و در سوریه نشر پیدا کرد که از آن به عنوان هنر بيزانس تعريف مي‌شود. اين راه ادامه دارد و از هنرهای قبل از اسلام آغاز و تاكنون ادامه داشته است. در واقع این دیدگاه پیچیده‌ای از هنر را عرضه می‌کند.
سعد قاسم اذعان داشت: هنر حالتی از تعبير است و وظيفه توصيف و مستند سازي را برعهده دارد. هنر ایرانی برای ما دور و ناآشنا نیست. هنرهاي ايراني در زمان جنگ هيچ كوتاهي نكرده و رسالت خود را به خوبی انجام داده‌اند. در تعبير جنگ بر علیه ما و ايران، در قبال دشمن هردو مدافع بوده‌ايم اما وضعیت در سوریه پیچیده‌تر بوده است در واقع، دشمن در جبهه مقابل نبوده بلکه در داخل فعالیت می‌کرده که بخشي از وظيفه آن نابودي فرهنگ سوريه بوده است. بنابراین سعي كرده‌اند تمام آثار تاريخي ما را نابود كنند. در همه مناطقي كه تكفيري‌ها بر آن مسلط شده‌اند سعي در تخریب و دزدي آثار ما داشته‌اند. پیروزی برای ما محافظت بر هنر بوده است.
وي يادآور شد: من هميشه داستاني برای مثال دارم كه يكي از سربازان سوريه‌اي در حين جنگ مجروح و اسير شد، تروريست‌ها از او خواستند در برابر دوربين به قدرت داعش اعتراف كند. در شرايطي كه اسلحه بين دو چشمانش بود او پاسخ داد: والله كه دشمن را از روي زمين پاك مي‌كنيم. معتقدم هيچ هنرمندي نمي‌تواند به طور كامل اين تصوير را برساند. هنر ايراني خدمات بزرگي در زمينه جنگ ايران و جهانيان ارائه داده است و در اصل سعي مي‌كند بر تاریخ و گذشته خود تسلط داشته باشد كه اين امر الگويي براي تلاش ما در سوريه است اما اين روش با راه‌هاي مختلف انجام مي‌شود كه يكي از آنها هنرهاي اسلامي است.
سیدمسعود شجاعي طباطبايي مدیر هنرهای تجسمي حوزه هنري، در ادامه ضمن يادآوري دوران حضور خود در سوريه گفت: من افتخار حضور در سوريه را داشته‌ام و در دو دوره قبل و بعد از جنگ در اين منطقه حضور داشته‌ام. بنابراين به خوبي نسبت به صدمات دشمن آگاه هستم. اولين بار براي داوري در مسابقات كاريكاتور عازم اين كشور شده و هفته گذشته به عنوان داور مسابقه‌اي بين‌المللي در اين كشور حضور داشته‌ام و هميشه به همراهي اين كشور با ايران افتخار مي‌كنيم. بعد از جنگ سوريه براي عكاسي به اين كشور سفر كردم در اين سفر از حجم تخريب شهر بالاخص در حلب بسيار شگفت زده شدم در حالي كه نصف شهر همچنان در تصرف داعش بود. بخشي از عكس‌هايي كه از اين ويراني گرفتم، بسيار تلخ، ولي بخش اعظمي ديگر بسيار اميدوار كننده بوده است.
وي افزود: در عكاسي از شهر حلب، تصاويري مربوط به تخريب دانشگاه اين شهر است كه از بيشترين دانشجو در زمينه هنر برخوردار بوده و در جنگ مورد ويراني قرار گرفته است. اين درحالي است كه در سفر دوم به اين شهر بسيار شگفت زده شده‌ام كه مردم به شهر برگشته و دانشگاه مشغول به فعاليت شده و توانستم از جشن فارغ التحصيليشان عكاسي كنم.
شجاعي طباطبايي خاطر نشان كرد: در نظر داریم مصادف با سالروز آزادسازي حلب، از مجموعه عكس‌هاي مربوط به اين شهر نمايشگاهي با عنوان «حلب زنده است» برپا کنیم. جشنواره‌هایی نظیر مقاومت که در دمشق برگزار شد، نگاه اميدوار كننده‌اي به آينده را نشان مي‌دهد. ما موفق شديم در دفعات دوم نمايشگاه عكس و كاريكاتور را در اين كشور برگزار و با هنرمندان سوري آشنا شويم. سوريه تنها نيست و هميشه همراهش بوده‌ايم براي مبادرت با اين امر دو نمايشگاه بين‌المللي كاريكاتور در اين زمينه برقرار و با حضور ٧٠ كشور مسابقه «پايان یک داعش» را برگزار و برآيندي چون اتحاد عقيده در همه كشور‌ها مبني بر ظلم داعش به سوريه داشته است.
رييس اتحاديه هنرمندان كشور سوريه در ادامه اين مراسم عنوان كرد: از حسن توجه ايران نسبت به سوريه خوشحال هستم. همواره از زمان عثماني تلاش‌هاي بسياري صورت گرفته تا حلب را تسخير و يا نابود كنند ولي تشكل خانواده‌ها در آن مانع از اين كار شده است. بخشي از حلب بالاخص مسجد اصلي آن نابود شد و دشمن تا تخريب قلعه حلب كه نمادي از كشور ماست، نیز پيش رفت اما پايداري مردم حلب در جنگ، مانع از ركود اقتصادي و زوال هنر در اين كشور شد.
وي يادآور شد: ما به عنوان هنرمندان هنرهای زیبای سوري سعي كرده‌ايم ماهيانه دو نمايشگاه درباره حلب برپا و نمايي از امروز آن را به جهان نشان دهيم که خوشبختانه مورد استقبال کشورهای دیگر قرار گرفت و فهمیدندکه ما زنده‌ايم و مقاوم هستيم. من از برگزاري نمايشگاه عكس در سوريه حمايت مي‌كنم و از شجاعی طباطبایی دعوت مي‌کنم نمايشگاه عکس خود را با ميهماني و حمایت مالی ما و با هماهنگی وابستگی فرهنگی ایران در سوریه برگزاركنند. نمایشگاه مشترک ایران و سوریه در حلب بهترین اتفاق برای مشارکت‌های هنری این دو کشور است.
تعدادی هنرمندی از هیات سوری در ادامه اذعان داشت: به عنوان جامعه هنرمندان سوری از ایران اطلاعات زیادی داشته‌ایم اما به محض حضور در ایران از دیدن پیشرفت‌های این کشور بسيار شگفت زده شديم. ایران ملتي با ادب و تميز دارد، هنر در همه نقاط شهر نمايان است و این مایه افتخار است که در كشوري هستم كه براي هنر ارزش بسياري قايل است. این در حالی است که هنر كاريكارتور ايرانيان در جهان جايگاه ويژه اي داشته و سعي کرده است افكار خود را به جهان معرفي كند. نمی‌توان نقش هنر و سینمای ايران در انتقال پيام مظلوميت فلسطين و سوریه را نادیده گرفت اقدامی که هنرمندان سوری نیز نسبت به آن مبادرت کرده اند. در سال 2014 در زمانی که ما درگیر جنگ بوده‌ایم، لوحی برای غزوه طراحی کرده‌ایم که در گینتس هم ثبت شده است. هنر پروژه‌ای ملی و وطنی است و افرادي كه به وطن و خاكشان وفادارند. اسلام يك هويت روحی دارد ولیکن ایران هویتی بصری برای اسلام ايجاد كرده است.
سیدمحمد حسینی مدیر مرکز تولید متن سازمان سینمایی حوزه هنری، در این مراسم گفت: ما در حوزه جنگ‌هاي جهان با تمام تلخی اتفاقات، غالبا خواستگاه شاخه‌هاي هنر جهان هستيم که در حوزه سينمايي، تجسمي و مكتوب تعريف مي‌شود. سينما جايگاه برتر و ویژه‌ای در دنیا دارد كه از همان آغاز جنگ سوريه و عراق هنرمندان سینمای ايران به فكر توليد آثار بودند و به چند نکته در این آثار توجه کردند. در وهله اول آثار بايد منجر به وحدت مردم سوريه و عراق شود و در وهله دوم باید به فضاهاي آسيب پذير و مورد هجمه داعش توجه بيشتري شود.
وی افزود: كودكان و زنان بيشترين آسيب را در جنگ مي‌بينند. بنابر این بيشتر آثار انسانی نيز در اين حوزه است که معمولا قصه‌هاي مربوط به رزمندگان، حماسي تعریف می‌شود. ما براي اداي حق تاريخ و شرايط امروز، مجبور به پرداختن به هر دو حوزه هستيم كه براين اساس تاكنون دو فيلمنامه نوشته و در آستانه توليد قرار گرفته است. در واقع، حوزه هنری نسبت به این قضیه تجربه خوبی در سینما دارد. مستند «A157» در حوزه كودكان و زنان آسيب ديده در جنگ نمونه‌ای از فعالیت‌های این مرکز است. مستند «كودكان تاريكي» یکی دیگر از آثار حوزه هنری است که آماده پخش است كه درباره ٥ كودك است كه كاري مهيب و تکان دهنده‌ای است.
حسینی اظهار داشت: ساخت آثار داستاني نياز به تجربه و تحقيق بيشتري دارد كه خوشبختانه نسبت به این کار نیز، در حوزه هنری اقدام شده و فيلمنامه يك كودك سوري در جريان جنگ، را آماده کار داریم. این فیلمنامه قصه گیرایی بین ايران و آلمان و سوريه را به تصوير مي‌كشد. درحال حاضر، به منظور تولید مشترک این مستند مذاکراتی با کشور آلمان صورت گرفته و رسما در این جلسه از شما هم دعوت به همکاری می‌کنیم تا با مشارکت در این مستند، روايتي انساني را به تصویر بکشیم.
درپایان هیات اساتید و هنرمندان تجسمی سوری ضمن زیارت مزار شهدای گمنام حوزه هنری، از گالری‌های حوزه هنری، گنجینه هنر انقلاب، ابوالفضل عالی و کارگاه هنرمندان حوزه هنری بازدید کرده و طی مراسمی با حضور جمعی از هنرمندان ایرانی، آثاری را به گنجینه هنر انقلاب این مرکز اهدا کردند. همچنین به نشان تقدیر از رییس حوزه هنری انقلاب اسلامی لوحی دست نوشته از هنرمندان سوری به این نهاد انقلابی اهدا شد.