خبرایران: جلسه بررسی محورهای سیاستی و ظرفیت‌های اجرایی تفاهمنامه مشترک میان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با حضور نمایندگانی از دو دستگاه، در کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران برگزار شد.
به گزارش خبرایران از پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، جلسه بررسی محورهای سیاستی و ظرفیت‌های اجرایی تفاهمنامه مشترک میان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، روز شنبه بیست و یکم تیرماه با حضور پیمان صالحی، معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناوری، مریم ملونی، مدیرکل نوآوری و کسب‌وکارهای نوین، زهرا هاشمی، معاون دفتر نوآوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و همچنین علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی و پژوهش و فناوری، مهدی رمضانی، معاون توسعۀ کتابخانه‌ها و ترویج کتاب‌خوانی، مهدی توکلیان، مدیرکل روابط عمومی و بین‌الملل و محمد جوهرچی، مدیرکل پژوهش و آموزش نهاد، در تالار جلسه کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.
در ابتدای این مراسم محمد جوهرچی، طی سخنانی درباره برگزاری این جلسه گفت: کتابخانۀ عمومی مرکزی پارک شهر و ۲ هزار و ۶۰۶ کتابخانۀ نهادی، ۹۰۰ کتابخانۀ مشارکتی و ۲۰ کتابخانۀ مستقل، حلقه‌های بالفعل زنجیرۀ تأمین خدمات کتابخانه‌ای برای یکایک افراد جامعۀ ایران از شهرنشینان و روستاییان و عشایر هستند که در قالب یک نهاد فرهنگی عمومیِ غیردولتی، وظیفه «آگاهی‌بخشی» یعنی برآوردن نیازهای عام اطلاعاتی، معرفتی، علمی پژوهشی به عنوان نخستین کار ویژۀ کتابخانۀ عمومی و همچنین «آموزشی» نیز «تفریحی و فرهنگی» به عنوان سایر این کارویژه‌ها را بر عهده دارند.
جوهرچی با اشاره به وظایف و ماموریت‌های دو دستگاه در اسناد راهبردی و سابقه ارتباط و زمینه‌های مطرح شده برای همکاری نهاد با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از سال ۱۳۹۳ گفت: خوشبختانه با همکاری متعهدانه و همدلانۀ سرکار خانم ملوّنی، ضمن بازاندیشی و بازبینی مسیر، متن تفاهمنامه در قالب مألوف معاونت علمی و مقبول نهاد کتابخانه‌های عمومی تنظیم و در میانۀ زمستان ۹۸، آماده امضای وزیر گرامی فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس هیأت امنای نهاد و همچنین معاون ارجمند علمی و فناوری ریاست جمهوری شد، اما این کار به دلیل تقارن با شیوع بیماری جهان گیر کوید-۱۹، به تعویق افتاد و امروز در جلسه‌ای به منظور بررسی محورهای سیاستی و ظرفیت‌های اجرایی تفاهمنامه مشترک در خدمت شما هستیم.
همکاری مشترک برای ایجاد مراکز نوآوری در کتابخانه‌ها
پیمان صالحی، معاون نوآوری و تجاری سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ضمن اشاره به آخرین دستاوردهای این معاونت گفت: نگاه ما در ایجاد مراکز نوآوری مبتنی بر تعامل با سایر دستگاه‌ها بوده و در این جهت از به اشتراک گذاری ظرفیت‌های متقابل برای توسعه مراکز نوآوری استقبال می‌کنیم. در این مسیر قصد داریم با ایجاد مراکز نوآوری، آنها را به مراکز رشد، در ادامه به پارک‌های علم و فناوری و سپس کارخانه نوآوری تبدیل کنیم تا افراد درگیر این روند ایده‌های خود را آماده تجاری سازی کنند و بتوانند اشتغال ایجاد کنند.
وی با تأکید بر لزوم تعامل و هم‌افزایی با سایر دستگاه در پیشبرد ماموریت‌های پیش رو گفت: تا کنون با استفاده از ظرفیت سازمان های دیگر توانستیم از فضاهای مناسبی که آنها در اختیار داشتند استفاده کرده و ضمن بازسازی و تجهیز آنها را به مراکز نوآوری تبدیل کنیم؛ ما این کار را از کوچک‌ترین شهرها و تا شهرهای بزرگ مانند تهران انجام دادیم.
صالحی با اشاره به وجود ۳۵۰۰ کتابخانه عمومی در سراسر کشور گفت: اگر بتوان از شبکه گسترده کتابخانه‌های عمومی در کشور استفاده کنیم و بخش‌هایی از این کتابخانه‌ها را به مراکز نوآوری تبدیل کنیم، می‌توانیم در این همکاری به نتایج سازنده‌ای برسیم. ما استقبال می‌کنیم که با همکاری شما بتوانیم این فضاها را به منظور تأمین نیازهای متقابل دو دستگاه، به مراکز نوآوری تبدیل کنیم.
معاون نوآوری و تجاری سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ادامه با اشاره به برخی زمینه‌های همکاری در این تفاهمنامه گفت: به طور کلی یکی از مهم‌ترین اهداف ما در این همکاری می‌تواند تأمین فناوری‌های مورد نیاز کتابخانه‌های کشور از طریق ارتباط با شرکت‌های دانش بنیان باشد.
اعلام آمادگی نهاد برای اختصاص مکان به مراکز نوآوری
در ادامه این جلسه علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به تغییر رویکرد نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال‌های اخیر گفت: یکی از رویکردهای مهم ما در ۷ سال اخیر، تبدیل کتابخانه‌ها به مراکز فرهنگ و اجتماعی با کارکردهای مختلف بوده است. بر همین اساس کتابخانه‌های سراسر کشور در شرایط مختلف خدمات فرهنگی اجتماعی متنوعی را ارائه کرده است.
وی درباره ضرورت تعامل و هم‌افزایی میان دستگاه‌های مختلف کشور نیز گفت با توجه به اینکه در میان تمامی مراکز فرهنگی فعال در کشور، کتابخانه‌های عمومی از جمله مراکزی است که قابل دسترس برای تمامی افراد جامعه از هر سن و قشر است، در نتیجه ظرفیت قابل توجهی برای تعامل با سایر دستگاه‌ها دارد. ضمن اینکه شرایط ویژه حاکم بر کشور ایجاب می‌کند که دستگاه‌های مختلف برای تأمین نیازهای یکدیگر اهتمام داشته باشند.
مختارپور با اعلام آمادگی برای همکاری مشترک با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: ما باید در این تفاهمنامه و یا به پیوست آن چند اقدام مشخص با زمان بندی مشخص تعیین کنیم تا این تفاهمنامه را از یک متن صرفا آرمانی و کلی به سمت اجرایی شدن ببریم و اقداماتی را در زمان کوتاه مدت انجام دهیم. ما کتابخانه‌هایی در کشور داریم که ۹۰ درصد پیشرفت در ساخت داشته اند و می‌توان با جذب حمایت‌هایی، این امکان را به بهره‌برداری و انجام فعالیت‌های مشترک رساند.
اولویت دادن مراکز نوآوری مستقر در کتابخانه ها به فناوری های نرم و هویت ساز
امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی و پژوهش و فناوری نیز در ادامه این نشست با اشاره به سیاست نهاد در تبدیل کتابخانه‌ها به مراکز فرهنگی و اجتماعی گفت: در دهه‌های اخیر کتابخانه‌ها به عنوان «خانه دانش» شناخته می‌شد، اما رویکرد جدید به کتابخانه‌ها این است که بجای خانه دانش بودن به «مرکز دسترسی‌ها» تبدیل شوند که البته نقش فناوری در این تعریف جدید پررنگ است
وی افزود: ما دو گونه تکنولوژی را می‌توانیم به خدمت کتابخانه‌ها درآوریم؛ یکی «تکنولوژی‌های اختصاصی» کتابخانه‌ها، و حوزه خواندن است. مانند استفاده از فناوری های کتاب خوان و امانت تجهیزات مرتبط با آن و دیگر فناوری های غیر اختصاصی که در مدیریت کتابخانه می تواند تسهیلگر باشد مانند فناوری های نظافت و نگه‌داری یا فناوری‌های امنیتی که از ظرفیت مراکز نوآوری در این امر می‌توان بهره مستمر برد.
متولیان همچنین درخواست کرد که درصورت وجود منابع انسانی نوآور، می‌توان اولویت مراکز نوآوری در کتابخانه‌های عمومی را به فناوری‌های نرم و هویت‌ساز اختصاص داد.
ظرفیت خوب کتابخانه‌های مرکزی برای ایجاد مراکز نوآوری
رمضانی، معاون توسعۀ کتابخانه‌ها و ترویج کتاب‌خوانی نیز در ادامه این جلسه با اشاره به برخی تجربیات خود درباره بهره‌گیری از فناوری در ترویج علم در باغ کتاب تهران، گفت: ما مراکز نیمه تمام بسیاری داریم که می‌توان با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جهموری نسبت به اتمام و بهره‌برداری از آن اقدام کرد. همچنین پروژه‌های تکمیل شده‌ای با ظرفیت‌هایی استثنایی در این حوزه داریم که از آن جمله می‌توان به کتابخانه‌های مرکزی اشاره کرد؛ به عنوان مثال در کتابخانه مرکزی یزد که در روزهای پایانی سال گذشته آماده افتتاح بود اما به دلیل شیوه بیماری کرونا به تعویق افتاد، حدود ۴۰۰ متر برای این کار پیش‌بینی کرده‌ایم.
وی افزود: همین ظرفیت در کتابخانه مرکزی مشهد و سایر کتابخانه‌های مرکزی از جمله تبریز؛ اردیبل، آذربایجان غربی و ارومیه، هم وجود دارد. همچنین ما ۵ کتابخانه مرکزی در دست ساخت با پیشرفت فیزیکی بالای ۷۰ درصد داریم که با قرار گرفتن در بهترین نقاط استان‌ها، می‌توانند پایگاه‌هایی برای مراکز نوآوری باشند. همچنین این موضوع در سایر کتابخانه‌ها نیز قابل بررسی و ایجاد است. وی با اشاره به تلاش‌هایی که اخیرا با همکاری شرکت‌های دانش بنیان صورت گرفته، ساخت دستگاه اترلیزه کتاب و منابع مکتوب با تکنولوژی پلاسمای سرد را یکی از مصادیق این همکاری ها دانست و افزود که این دستگاه در مرحله آزمایش است و پس از صدور مجوزهای لازم، تولید آن برای کتابخانه ها آغاز می‌شود.
همچنین مریم ملونی، مدیرکل نوآوری و کسب و کارهای نوین معاونت علی ریاست جمهوری طی سخنانی گفت: فرصت استفاده از ظرفیت‌های موجود که در قالب ایجاد مراکز نوآوری در این تفاهمنامه مورد بررسی است، می‌تواند در حوزه تخصصی کتابداری و ترویج فناوری‌های مورد نیاز این حوزه موثر باشد. اگر هم افزایی بین این دو مجموعه شکل بگیرد قطعا شاهد تاثیرات مناسبی هم در سیستم نوآوری کشور و هم در توسعه اقتصادی و نیازهای تخصصی کتابخانه‌ها خواهیم بود.
پس از پایان این جلسه، حاضرین به بازدید از بخش‌های مختلف کتابخانه مرکزی پارک‌شهر پرداختند.