تشریح دلایل عدم رشد نرخ بیکاری در بهار امسال

به گزارش خبرایران، به نقل از وزارت اقتصاد، چندی پیش، ابوالقاسم حکیمی‌پور، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در مصاحبه با یک خبرگزاری، با اشاره به اینکه در سال 1390، تولید ناخالص داخلی حدود 11 درصد کاهش داشته و اقتصاد در رکود مطلق بوده است، گفت: اگر رشد اقتصادی سال جاری یک درصد شود، برای جبران کاهش 11 درصدی رشد اقتصادی سال 1390 می بایست به رشد 9 درصدی در سال 1394 دست یافت.

وی افزود: اگر چه در سه ماهه اول سال 1393، نرخ رشد اقتصادی روی کاغذ مثبت بوده اما عملاً اقتصاد در رکود قرار داشته است. عبور از رکود به معنای ورود به رونق اقتصادی است و با شاخص‌هایی مانند رشد اقتصادی، افزایش نرخ سرمایه‌گذاری و کاهش بیکاری مشخص می شود. در واقع موانع ساختاری خروج از رکود رفع نشده و شاید در چند سال آینده هم مرتفع نشود.

بنا ‌بر‌ این گزارش، در اطلاعیه معاونت امور اقتصادی وزارت اقتصاد در واکنش به این گفت و گو، می‌خوانیم: اقتصاد ایران در سال‌های اخیر همواره بسیار کمتر از ظرفیت‌های اسمی خود فعالیت نموده است و در کنار مشکلات ساختاری در سال های 1390، 1391 و 1392 به علت تحریم‌های خارجی، بی‌انضباطی‌های پولی و مالی، تشدید انتظارات تورمی و نااطمینانی نسبت به چشم انداز روابط خارجی، بخش قابل توجهی از منابع از بخش‌های تولیدی خارج و جذب فعالیت‌های سوداگرانه شد.

اطلاعیه می‌افزاید: با روی کار آمدن دولت یازدهم، تحت تأثیر چشم‌انداز مثبت فضای بین‌المللی و بازگشت آرامش به بازار ارز، از جذابیت‌های سفته بازی به طور محسوسی کاسته شد و پخش قابل توجهی از منابع به سمت فعالیت‌های مولد هدایت گردید.

در بخش دیگری از اطلاعیه با بیان اینکه "اقتصاد ایران پس از تجربه هشت فصل رشد منفی و کاهش مداوم تولید سال 1390 طی سال های 1391 و 1392 در فصل اول سال 1393 رشد مثبت 6/4 درصدی را تجربه کرد" آمده است: باید به این نکته توجه نمود که این رشد مثبت به معنی متوقف و معکوس شدن روند کاهشی تولید ناخالص داخلی است و به معنای بیشتر شدن تولید از سال 1390 نیست. همچنین رشد فصلی 6/4 درصدی بهار، رشد نقطه به نقطه بوده که در مقایسه با بهار سال قبل محاسبه شده است.

اطلاعیه می‌افزاید: درخصوص عدم تطابق رشد اقتصادی بهار 1393 با نرخ بیکاری باید به این نکته اشاره کرد که نرخ بیکاری در سال های 1391 و 1392 یعنی اوج دوران رکود به ترتیب 1/12 درصد و 4/10 درصد بوده و به نسبت کاهش رشد اقتصادی، نرخ بیکاری افزایش نیافته است و تغییرات نرخ مشارکت و کاهش جمعیت فعال در این دو سال باعث شد تا به رغم کاهش تعداد شاغلین، نرخ بیکاری کاهش یابد.

در بخش دیگری از اطلاعیه می‌خوانیم: یکی از دلایل عدم تغییر نرخ بیکاری در برابر رشد اقتصادی، عدم تعدیل نیروی کار توسط تولید کنندگان به ویژه کارگاه‌های بزرگ صنعتی یا کارگاه های 100 نفر کارکن و بیشتر، در زمان کاهش تولید بوده و کاهش تولید از طریق کاشه شیفت کاری صورت گرفته است. در چنین شرایطی، امکان افزایش تولید از طریق استفاده از ظرفیت‌های خالی فراهم می باشد، بدون آنکه اشتغال افزایش یابد. به عبارت دیگر، زمانی که اقتصاد زیر ظرفیت تولید کار می‌کند که ترجمان شرایط امروز تولید در کشور است، با افزایش تولید حداقل تا سطح ظرفیت قبل از دوران رکود، نمی‌توان انتظار افزایش اشتغال را داشت و در بهترین حالت، بیکاری پنهان فرصت‌های شغلی از دست رفته دوران رکود، قابل بازگشت است.