دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در کرمان؛

توجه به سبک زندگی شهدا، یک ضرورت استراتژیک برای کشور است

خبرایران:علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با تشریح دیدگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری درباره شهدا،به رمزگشایی از توجه ویژه این بزرگواران به شهدا و دیدار با خانواده معزز ایشان پرداخت.

به گزارش خبرایران از روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، آئین معرفی کتاب «کریمانه» که به روایت حضور رهبر معظم انقلاب در منازل شهدا، در سفر سال 1384 ایشان به استان کرمان اختصاص دارد، شامگاه چهارشنبه، یکم دی‌ماه، با حضور علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، جمعی از مسئولان و خانواده معزز شهدای استان کرمان، در سالن همایش‌های کانون پرورش فکری کودک و نوجوان این استان، برگزار شد.

علیرضا مختارپور در این مراسم با قدردانی از فعالیت‌های مجموعه جهادی صهبا در انتشار این اثر، به بیان نکاتی درباره فلسفه و دلیل نگاه ویژه حضرت امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری نسبت به شهدا و خانواده معزز ایشان پرداخت و گفت: آیا رفتاری که این بزرگواران از ابتدای انقلاب اسلامی تا امروز در قبال خانواده‌ی شهدا و مقام شهدا داشته و دارند، تنها یک تجلیل، بزرگداشت، تکریم و قدردانی بوده یا حاکی از نکته‌ دیگری است؟

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با اشاره به دیدگاه‌های معرفتی مقام معظم رهبری نسبت به این موضوع افزود: اول این‌که تمام ملت‌ها و اقوام، کسانی را که برای حفظ سرزمین یا عقاید آنها کوشش می‌کنند و در یک پیکار و مبارزه‌ای کشته می‌شوند، ارج می‌نهند و تجلیل می‌گذارند، اما مفهوم شهید در مکتب اسلام و در جامعه‌ ما با این دیدگاه تفاوت دارد و به همین تناسب تجلیلی که ما از «شهید» داریم بکلی متفاوت با آن دیدگاه است.

وی درباره این تفاوت توضیح داد: تمام نکته در اینجاست که تعریفی که مکتب ما از انسان دارد، با تعریفی که در مکاتب و اندیشه‌های دیگر وجود دارد بکلی متفاوت است. انسان در مکتب اسلام خلق شده برای این‌که جانشین خدا باشد، خداگونه و خدانما باشد، خدا را نشان دهد و خلیفه‌ خدا در زمین و انسان کامل باشد.

مختارپور راه پیمودن این مسیر را «دین» دانست و گفت: انسان باید دیندار و متدین به دین باشد. در تعریف دین و لوازم و نشانه‌ها و تقیدی که به دین داریم همواره گفتند «ایمان به قلب و اقرار به لسان و عمل به ارکان». اما این ایمان بسیار بسیار ذومراتب است و مراتب بسیاری دارد. ایمان ضعیف، ایمان قوی، ایمان قوی‌تر و در این سه‌گانه‌ الزامات، در اقرار لسان شاید خیلی تفاوتی نباشد، اما هرچه مرحله‌ اول یعنی ایمان کامل‌تر باشد، تأثیر آن در نحوه‌ عمل، اثر عمل، جزای عمل و ثواب عمل بیشتر می‌شود. 

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، افزود: در دین راه‌های مختلفی برای تقویت ایمان ذکر شده؛ راه‌های زیادی که مربوط به عبادت و مناسک، مستحبات و نوافل می‌شود. موضوعی هم در دین ما به‌نام «عرفان اسلامی» وجود دارد که این عرفان اسلامی، بیشتر آن عرفانی است که در مکتب شیعه با آن روبه‌رو هستیم؛ عرفانی که دارای سلسله مراتب تصوفی نیست، آن آداب و رسوم را ندارد. در میان علمای شیعه افرادی مانند علامه طباطبایی، حضرت امام (ره) و دیگران تا معاصرین در کنار اینکه تفسیر قرآن می‌کردند، عارفان کاملی نیز بودند.

وی با اشاره به شرحی از آیت‌الله جوادی آملی در کتاب «شمس‌الوحی تبریزی» درباره‌ استادشان علامه طباطبایی، به بیان نکاتی درباره چگونگی دست یابی به عرفان اسلامی پرداخت و گفت: حضرت آیت‌الله جوادی آملی در این کتاب درباره این موضوع می‌گویند «پویندگان راه خدا چهار گروه هستند». یک گروه سالک محض هستند. این سالکان محض بهره‌ای از جذْبه ندارند، یعنی به آنها عنایت خاص جذب الهی نشده. تلاش می‌کنند، اما ممکن است حتی تا آخر عمر هم به آن مقامات نرسند ممکن هم هست برسند. آیت‌الله جوادی آملی اشاره می‌کنند به آیه‌ 5 سوره‌ حج از این‌ها ممکن است هرچه در عمر آموخته باشند موقع مرگ همه را فراموش کنند و هیچی برایشان نماند و وقتی آن‌طرف می‌روند و مورد سؤال و جواب واقع می‌شوند عمری 50-70 سال در این راه صرف کردند، اما هیچ چیزی برایشان نمانده. 

مختارپور در تشریح گروه‌های دیگر گفت: اما گروهی در مقابل این گروه، «مجذوب محض» هستند. این‌ها از ابتدای راه خداوند عنایت می‌کند جذْبه‌ای به این‌ها می‌دهد و تا آخر راه این جذْبه با ایشان است. شاید هم اصلاً اهل آن کارها نباشند و آن مقدار سال هم نگذاشته باشند برای درس و ... این‌ها مجذوب محض هستند. گروه سوم «سالک مجذوب» هستند. سالک‌های مجذوب کسانی هستند که تلاش می‌کنند، درس و تعلیم را شروع می‌کنند و در میانه راه جرقه‌ای و شوقی ایجاد شده و آنها را با خود به راه می‌برد.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: گروه دیگری هم مجذوب سالک‌اند (برعکس گروه قبلی) در این گروه ابتدا جذبه‌ای ایجاد می‌شود، شوقی می‌آید این‌ها را به راه می‌اندازد اما ممکن است این جذبه در میان راه خاموش شود و این‌ها دیگر ادامه راه را با سختی باید طی کنند.

وی در ادامه درباره نسبت این مطالب با نگاه مقام معظم رهبری و حضرت امام خمینی (ره) راجع به شهدا، گفت: مقام معظم رهبری طی بیاناتی با اشاره به توصیه امام خمینی (ره) مبنی بر لزوم مطالعه وصیت‌نامه شهدا، فرمودند «… دیده‌ام که این وصیت‌نامه‌ها چطور حاکی از همان روح عرفان است. راهی را که یک عارف و یک سالک این راه طولانی را در طی سی یا چهل سال با ریاضت، عبادت، حضور، فراگیری از استادان، و همچنین با گریه‌ها، تضرع‌ها و کارهای بزرگ طی می‌کند، یک جوان در طول 10 روز، 15 روز یا 20 روز در جبهه طی کرده است. یعنی از آن لحظه‌ای که این جوان با هر انگیزه‌ای (طبعاً با انگیزه‌ دینی همراه با حماسه‌ جوانی) به جبهه رفته و این حالت به تدریج در جبهه به حالت عزم، به فداکاری و گذشت مطلق از همه‌ هستی خود تبدیل شده و او خاطرات یا وصیت‌نامه‌ خود را نوشته تا لحظه‌ شهادت، این حالت لحظه به لحظه پرشورتر، این قُرب نزدیک‌تر و این سیر سریع‌تر شده است. به طوری که در یک وصیت‌نامه‌ای خواندم که شهید می‌گوید من بی‌قرارم، بی‌قرارم، آتشی در دل من است که مرا بی‌تاب کرده است، به هیچ چیز دیگر آرامش پیدا نمی‌کنم مگر به لقاء تو ای خدای عزیز».

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با اشاره به ادامه بیانات مقام معظم رهبری، ادامه داد: ایشان فرمودند: «این سخن یک جوان است، این همان چیزی است که یک سالک و یک عارف بعد از سال‌ها مجاهدت و سال‌ها ریاضت ممکن است به آن برسد، اما یک جوان نوخاسته در میدان نبرد و در میدان جهاد آن‌چنان مشمول تفضل الهی قرار می‌گیرد که این ره صدساله را یک‌شبه می‌پیماید. این احساس بی‌قراری و شوق از سوی پروردگار پاسخ مناسب می‌یابد، خودِ این شوق هم لطف خدا و جاذبه‌ حضرت حق متعال است و این شگفتی بزرگی است». 

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری همین نکته‌ را در سخنرانی دیگری تکرار می‌کنند و می‌فرمایند: ««پیرمردهای ما و اساتید سلوک و عرفان ما 30-50 سال زحمت کشیدند، ریاضت کشیدند و عبادت کردند تا در آخر عمرشان آن حالت فنا در آنها به وجود آمد و وجه‌الله را رؤیت کردند و توانستند لقاءالله را کسب کنند. یکی از عرفای معروف اسلام اسم نمی‌آورند ولی ایشان از علمای بزرگی بود که من زیارتش کرده بودم. در این چند سال آخر زندگیش تنها در نجف زندگی می‌کرد. آقازاده‌اش که در تهران بود به من گفت که ایشان از نجف به من نوشته آن چیزی که سال‌های متمادی در انتظارش بودم همین روزها خدا نصیبم کرد و آن را به دست آوردم بعد از 40-50 سال ریاضت کردن، گناه نکردن، عبادت کردن، مستحبات را انجام دادن، روزه گرفتن، سختی‌ها را تحمل کردن، گرسنگی و فقر نجف را به جان خریدن، از عناوین و القاب و ریاست‌ها کناره‌گرفتن، و به این‌ها چشم ندوختن، زندگی را زاهدانه گذراندن و با توجه دائم به خدا این حالت در او پیدا شده. اما من می‌دیدم یک جوان 18، 19، 20 ساله که نه ریاضت آنچنانی کشیده، نه 50 سال عمرش را صرف این کار کرده، نه استاد دیده فقط از جانش گذشته خدای متعال این موهبت معنوی را در ظرف و کیسه‌ او گذاشته و این جوان نورانی طوری حرف می‌زند که آخوند ملا حسین‌قلی همدانی حرف می‌زده. مرحوم حاج میرزا علی‌آقای قاضی حرف می‌زده، مرحوم آقا میرزا جوادآقای ملکی حرف می‌زده». 

مختارپور در ادامه به بیاناتی از امام خمینی (ره) اشاره کرد و گفت: حضرت امام(ره) کنم که قافله‌سالار این کاروان بودند، جمله‌ای بسیار عجیب در این زمینه مطرح کرده‌اند؛ ایشان فرموده‌اند «افتخار و آفرین بر شهدا که در هنگامه‌ نبرد رشته‌ تعلقات را بریدند و عقال تمنیات دنیا را از پای حقیقت علم برگرفتند و یکی چون من (این صحبت امام است) عمری در ظلمات حصار و حجاب‌ها مانده و دیگری در اولِ شب یلدای زندگی سینه‌ سیاه هوس‌ها را دریده و با سپیده‌ سحر عشق عقد وصال و شهادت بسته است و حال منِ غافل که هنوز از کتم عدم‌ها به وجود نیامده‌ام چگونه از وصف قافله‌سالاران وجود وصف کنم».

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تأکید کرد: دقت فرمودید که حضرت امام به شهدا می‌گوید آنان به عرصه‌ وجود آمدند ما هنوز در عدم هستیم و جای دیگر همین تعبیر را بکار می‌برند و می‌فرمایند: «شهید سالکی است که با تقدیم جان خود این حجاب را می‌زداید و به مقام کمال انسانی (همان که عرض کردم هدف رهبر از تعریف انسان کامل بود و هدف است) و فنای فی‌الله می‌رسد و بی‌حجاب نظر به وجه‌الله می‌کند و در این نظارت شدید با انبیاء مقار نفس می‌یابد چنان که بنا بر روایتی از اصول کافی هفت خصلت برای شهید شمرده شده، آخرین آنها این است که شهید نظر می‌کند به وجه‌الله».

وی افزود: مقام معظم رهبری به هفت‌ خصلت در سخنرانی‌های مختلف اشاره کردند. این که می‌گویند با اولین قطره‌ خون تمام گناهانش آمرزیده می‌شود؛ بلافاصله بهشتیان به او خوش‌آمد می‌گویند؛ از لباس‌های بهشت بر او می‌پوشانند؛ نگهبانان بهشت با بوهای خوش به استقبال او می‌آیند؛ جایگاه خودشان و مقام اعلای خودشان را می‌بینند؛ به روح شهید گفته می‌شود به بهشت نظر کن و هرجا را می‌خواهی برای خودت انتخاب کن و آخرینش این است که به وجه‌الله نگاه می‌کند و از هر رنجی می‌رهد. 

مختارپور با اشاره به استخراج 13 ویژگی شهدا در سخنرانی‌ها و بیانات مقام معظم رهبری طی این سال‌ها، گفت: «دل بریدن از عواطف و خواسته‌های شخصی»، «اخلاص، ایمان، قدرت معنوی تقوا»، «آرمان‌گرایی براساس جهان‌بینی الهی»، «عبادت، تدین، انس با قرآن و نماز»، «ارادت و پیروی نسبت به ائمه‌ی اطهار(علیهم‌السلام)»، «تعقل و منطق و استدلال نه احساس و هیجان صرف»، «انجام وظیفه و تکلیف نه شهرت‌طلبی»؛ « بصیرت قدرت و تشخیص دقیق»، «ترجیح ‌مصلحت کشور و دین بر مصلحت شخصی»، «عدم هراس از مرگ»، «بی‌ادعایی و طلب‌کار نبودن از انقلاب»، «ایستادگی در برابر دشمن» این ویژگی‌های هستند.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور درباره وظایف و تکالیفی که مقام معظم رهبری برای ما نسبت به شهدا و خانواده‌ شهدا قائل هستند، هشت محور اصلی از این تکالیف را از بیانات رهبری استخراج کرد و گفت: در بیانات ایشان «تکریم» اولین وظیفه و حداقل وظیفه است. همچنین به دلیل داشتن ایثار شهیدان در مقابل دشمنی‌های دشمنان، استکبارستیزی، باید بدانیم چه اتفاقی افتاده. عمل به درس شهیدان و پیام آنان ، بصیرت، عدم تسلیم، و عدم سازشکاری آنجا فهرست شده. الگوگیری از شهیدان و الگوسازی برای نسل جوان. زنده‌ نگاه داشتن نام و یاد شهدا و سبک زندگی آنان. 

وی پیاده کردن سبک زندگی شهدا در خانواده‌ها را در گرو عمل کردن به آن سبک دانست و گفت: انسان سبک زندگی را برای عمل کردن به آن مطرح می‌کند. سبک زندگی خاطره نیست برای این‌که خاطره یا داستانی خواندیم قشنگ بود متأثر شدیم و گریه کردیم بعد از آن داستان دیگری می‌خوانیم خوشحال می‌شویم نه.

مختارپور تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب همانطور که خودشان تصریح کردند، معتقدند که شهید یاد شهید، نام شهید و خانواده‌ شهید چیزی است که نظام اسلام و مکتب اسلامی بر آن استوار است. رهبری می‌گویند من به دیدار خانواده‌ شهدا می‌روم تا فیض پیدا کنم، تا روحیه بگیرم، تا قدرت پیدا کنم. برای همین است که ایشان عینِ این تعبیر را دارند که توجه به شهدا و خانواده‌ شهدا و سبک زندگی شهدا یک «ضرورتِ استراتژیک» برای کشور است.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور درباره اهمیت و جایگاه خون شهدا در جامعه امروز ما گفت: این همه توطئه‌ای که از اول انقلاب تا حال شده حتی بعد از پیروزی در دفاع مقدس و این مطالب که پیش آمد و معلوم شد حقانیت با جمهوری اسلامی بوده از آن روز توطئه‌های دیگر شروع شد، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی اما این نظام با تکیه به همین خون شهدا و یاد شهدا و خانواده‌ شهدا و موج خونِ مطهر شهدا تاکنون مصون مانده، مگر دشمن می‌تواند تا زمانی که نام و یاد و اثری از خون شهید و رهبری که خودش را مدیون، وامدار و محتاج خانواده‌ی شهدا می‌داند تا اینها هست می‌تواند پیروز شود؟ مگر امکان دارد؟

وی افزود: قدرتِ خون شهید، سبک زندگی شهید و رهبران و مسئولان معتقد به این مسیر، مثل حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری، جریان نابِ شهادت و نظام را حفظ خواهند کرد و هر فردی که به هر دلیلی یا به اشتباه وارد این جریان شده، یا ابتدا درست وارد شده، اما بعد از مسیر منحرف شده را تسویه خواهند کرد. اینها کنار خواهند رفت، کسانی که معتقدند از شهید فقط باید نام و یاد و اسم خیابانی بماند و آنها را فقط یاد بداریم و نه به درسشان و پیامشان توجه کنیم. 

مختارپور درباره جایگاه مقام شهدا نزد حضرت امام خمینی (ره) نیز گفت: ایشان جمله‌ای دارند که می‌فرماید « 40 یا 50 سال عبادت کردیم، چند شب وصیت‌نامه‌ شهدا را بخوانیم. این را حضرت امام می‌گوید امامی که شرح متون عرفانی، شرح دعای سحر و آن مسائل را در علم و فلسفه و فقه و عرفان دارد او نسبت به شهدا اینطور ابراز علاقه و ارادت می‌کند. 

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با تأکید بر دریافت پیام زندگی شهدا عنوان کرد: بنابراین توجه مقام معظم رهبری به مقام شهید، به خانواده‌ شهدا، به این کاری که امثال این جوانان ایمانی (در موسسه جهانی صهبا) انجام دادند، باید الگو و سرمشق جوانان در دیگر مؤسسات قرار گیرد. این است که ما نیاز به پیام شهید، زندگی شهید، سبک زندگی شهید داریم و برای آنکه نظام‌مان را مستحکم، مقاوم و دقیق و مستقیم در صراط اسلام ناب حفظ کنیم، باید ز این خانواده‌ها، از این شهدا درس بگیریم و درس این‌ها را سرمشق برای خود قرار دهیم.