خبرایران: ظاهرا حساسیت ها نسبت به قلیان های میوه ای شدیدا برانگیخته شده،امری که از زمان انتشار اخباری مبنی بر وجود حشیش در تنباکوی قلیان‌های میوه ای بیش از پیش تشدید شده است.
قلیان های میوه ای سالهاست به محلی برای مناقشه میان فعالان این صنف و مسئولان بدل شده است.طرح های بازدارنده ای که هر از چند گاهی از سوی نهادهای متولی در دستور کار قرار گرفته و در نهایت گویی همچنان قلیان ها در این هماورد و مبارزه پیروز بوده اند.با همه این اوصاف،به نظر می رسد،این بار وزارت بهداشت،عزم خود را جزم کرده تا جدی تر از گذشته وارد میدان شود و با همیاری دستگاه های ذیربط بساط قلیان های میوه ای را برچیند.
حساسیت ها نسبت به قلیان های میوهای زمانی تشدید و انگیخته شد که وزیر بهداشت و درمان از وجود حشیش در تنباکوهای میوه ای خبر داد.اگرچه پیش از این بارها و بارها بر مضرات مصرف قلیان و شیوع افسارگسیخته آن در میان جوانان،نوجوانان،دانش آموزان و دختران تاکید شده بود و هشدارهای بسیاری نیز در این خصوص در رسانه های تصویری،شنیداری و مکتوب منتشر و رسانه ای شد،اما خبر وجود مواد تخدیری در تنباکوها،شوخی بردار نیست و همین امر کافی است تا احتمالا در آینده ای نه چندان دور شاهد برخوردهایی جدی در این خصوص باشیم.با وجود هشدارهای بسیاری که پیش از این در خصوص مصرف قلیان طرح شده،اما با خبری که از دهمین جلسه ستاد شورای کنترل و مبارزه با دخانیات به بیرون درز کرد،به نظر می رسد که قرار است بسیار سختگیرانه تر از گذشته نهادهای ذیربط و متولی وارد میدان شوند.
*ممنوعیت استفاده توتون از اسانس و طعم از اول مهر ماه سال جاری
انتشار خبر فوق بعد از نشست ستاد مبارزه و کنترل دخانیات،موید اتخاذ تدابیر و تمهیداتی جدی برای تنگ تر کردن عرصه برای عرضه قلیان های میوه ای است.خسرو صادق نیت،پس از اشاره به برخی از مصوبات ستاد مذکور،با اعلام خبر ممنوعیت استفاده از توتون و از اسانس و طعم با ملزم کردن وزارت صنایع از اول مهر ماه سال جاری به نوعی هشدار و اولتیماتومی به فعالان این حوزه داد.وی نخستین فردی بود که در شهریور ماه سال گذشته به وجود روان گردان در تنباکوهای میوه ای اشاره کرد و معتقد است:با وجود نگرانی هایی که در خصوص مصرف سیگار وجود دارد اما عمق نگرانی ها در خصوص استعمال قلیان بسیار بیشتر است و در همین ارتباط،تغییر اساسنامه قهوه خانه داران و عدم ارائه جواز جدید را در دستور کار قرار دارد.
صادق نیت می گوید:در بررسی های انجام شده،محرز شد که تنباکوهای عرصه شده معطر،حاوی 80 درصد مواد شیمیایی بوده اند ودرواقع تنها 20 درصد از آن حاوی تنباکو بوده است.وی می افزاید:مواد استفاده شده در این تنباکوها،درجه سه بوده و مشتقات مواد روان گردان،حشره کش ها،قارچ ها،حلال های آروماتیک،بنزین،جیوه و سرب از نمونه ترکیبات به کار رفته شده در تنباکوهای میوه ای است.رئیس اداره سلامت و محیط کار وزارتخانه بهداشت،درمان و آموزش پزشکی در ادامه به کشف یک وانت حشیش و گراس در یکی از قهوه خانه های فرحزاد نیز اشاراتی داشته که مجموعه این اخبار و شواهد حکایت از خطر جدی است که جان،روان و سلامت جوانان این مرز و بوم را نشانه رفته است.
اعمال جریمه از 200 هزار تا 22 میلیون تومان
شواهد و قرائن فوق کفایت می کند تا مسئولان ذیربط با توجه به مخاطرات و دغدغه های جدی که در این خصوص احساس می کنند،کمربند برخوردها و جریمه ها را برای مقابله با عرضه و استفاده از تنباکوهای میوه ای تنگ تر از گذشته کنند.صادق نیت در تشریح برخوردهای قانونی که اخیرا اعمال شده عنوان کرده:در طی روزهای گذشته بیش از یکصد مرکز غیر مجاز عرضه کننده مواد دخانی پلمپ و 150 مرکز نیز به دادسرا معرفی شده اند.جریمه های 200 هزار تومانی تا 22 میلیون تومانی نیز بخشی دیگر از محدودیت ها و موارد تنبیهی است که با هدف مقابله با این معضل اعمال شده است.
برخورد با قلیان سراها،استعمال آن را زیرزمینی می کند؟
در این میان و علیرغم ضرورتی که برای برخورد با قلیان ها احساس می شود،برخی از جامعه شناسان و کارشناسان معتقدند،ممکن است تشدید محدودیت ها و برخورد با استعمال قلیان،آن را زیرزمینی کند و از پارک ها،بوستان ها و فضاهای طبیعی به منازل،چاردیواری ها و پستوهایی ببرد که نتوان حتی نظارت نیم بند را نیز بر آن ها اعمال کرد.به نظر می رسد،معضل استعمال تنباکوهای میوه ای،از پدیده هایی است که حالا بعد از یک دهه بیش از پیش در بخش هایی از طبقات اجتماعی جامعه ریشه دوانده و مقابله و مبارزه با آن را بسیار دشوار ساخته،قلیان هایی که حالا اشتغالزایی خاص به خود را نیز ایجاد کرده و تعداد کثیری از محل عرضه فروش،تولید و ساخت و توزیع ادوات و تجهیزات مورد نیاز آن امرار معاش می کنند.
کنایه وزیر بهداشت به برخی از سیاستمداران
بدون تردید مقابله و مبارزه با این معضل،مستلزم یک همگرایی و هم افزایی بین دستگاهی است و نمی توان صرفا با تکیه بر 1 یا 2 نهاد،انتظار حصول دستاوردی جدی را در این خصوص داشت.هنوز برخی از فعالان این عرصه،دلخوش هستند به مجوزی که از سوی رئیس جمهور پیشین ایران مبنی بر عدم مممنوعیت مصرف قلیان در قهوه خانه ها و رستوارن های سنتی صادر شد تا جایی که اخبار منتشر شده در برخی رسانه ها موید قاب گرفتن دستور مذکور از سوی برخی از قهوه خانه داران و نصب آن بر سر در مغازه های خود است.
فارغ از تمامی این حواشی،نباید از نظر دور داشت که مقابله با این معضل،ورود جدی تمامی نهادهای مسئول را می طلبد،امری که به نوعی وزیر بهداشت و درمان با اشاره به جمله ای کنایه آمیز،بصورت تلویحی بر کافی نبودن عزم و اراده ای جدی برای مبارزه با این معضل تاکید دارد.وی چندی پیش عنوان کرده بود: " سیاستمداران سیگاری نمی توانند با دخانیات مبارزه کنند،کسانی که خودشان به مصرف مواد دخانی آلودگی دارند،نمی توانند در این زمینه کمک کنند،ما اگر خودمان آلوده دود سیگار و قلیان باشیم نمی توانیم با دخانیات مبارزه کنیم ".
به هرترتیب در شرایط فعلی،خطر شیوع مصرف قلیان پیش از گذشته اذهان و افکار برخی از نهادهای مسئول را به خود درگیر ساخته،دغدغه هایی که با توجه به تجارب پیشین گذشته می تواند به وقوع،رخدادها و تصمیماتی جدی و جدید در این عرصه منتهی شود،امری که مستلزم گذر زمان است و یقینا آینده نه چندان دور، عرصه ای است برای آزمودن عزم مدیران ذیربط برای برخورد و مقابله با این معضل است