خبرایران: مهدی قزلی در مراسم رونمایی از مجموعه کتاب‌های «داستان‌های کوتاه جهان»گفت: امیدوارم که روزی در بین مجموعه داستان‌هایی در دنیا، آثار ایرانی هم وجود داشته باشد و به جرعت می‌گویم که متوجه شدم که ادبیات معاصر ما برای دیگران قابل خواندن است ولی در مقایسه با ادبیات دیگر کشورها متاسفانه توهم و ترسی در بین ما وجود دارد.
به گزارش خبرنگارخبرایران، مراسم رونمایی از مجموعه کتاب «داستان‌های کوتاه جهان» روز دوشنبه ۱۳ دی‌ماه 1395 با حضور«مهدی قزلی» مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی و داستان‌نویس ،«ابراهیم زاهدی مطلق» معاون بنیاد شعر و ادبیات داستانی و داستان‌نویس ،«محمدعلی مهمان‌نوازان» مترجم کتاب،«دکترمسعودکوثری» مدیرعامل انتشارات علمی فرهنگی و اصحاب رسانه درکتابفروشی انتشارات علمی و فرهنگی برگزارو دراین مراسم «دکترمسعود کوثری» رئیس انتشارات علمی و فرهنگی درخصوص مجموعه کتاب‌های «داستان‌های کوتاه جهان» اظهارداشت: نویسندگان داستان‌های مجموعه کتاب «داستان‌های کوتاه جهان»ازاکثر نقاط دنیا آمریکا،خاورمیانه میانه و خاور دور، هند، آسیا و غیره انتخاب شده‌اند که به نظر می‌رسد گزینه مناسبی برای انتخاب داستان‌های این مجموعه باشد.
رئیس انتشارات علمی و فرهنگی تصریح کرد: در ابتدای مجموعه کتاب «داستان‌های کوتاه جهان»۲۰ جلد بود که در زمان آماده‌سازی آن برای چاپ آقای مهمان‌نوازان ۳ جلد دیگر را هم آماده کرد ودرآینده ای نزدیک آقای مهمان‌نوازان آماده‌سازی پروژه وسیع‌تری را ازاین گونه مجموعه داستان گزینشی از داستان‌های کوتاه جهان خواهند داشت که در قالب دیگری آماده ، چاپ و عرضه خواهند شد.
مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی و داستان‌نویس نیز دراین مراسم طی سخنانی اظهارداشت: من به سهم خودم در ابتدا از انتشارات علمی و فرهنگی به دلیل باز‌کردن دروازه‌ای از ادبیات جهان به سمت ادبیات ایران تشکر می کنم و امیدوارم این روند ادامه داشته باشد.
مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی عنوان داشت: نگاه این مجموعه نه فقط به یک کشور بلکه به اقصی نقاط جهان است؛ مثل خاورمیانه و کشورهای عربی، خاور دور، آمریکای جنوبی و شمالی، کشورهای اروپایی و حتی کشورهای کمتر شناخته شده مانند شبه قاره‌ها و جزایری که برای پیدا کردن آن باید در گوگل سرچ کرد.
وی نداشتن مسیری به سمت ادبیات قاره آفریقا را ضعفی برای ادبیات ایران دانست و تاکید کرد: ما متاسفانه نمی‌دانیم در ادبیات آفریقا چه می گذرد با اینکه به نظر می‌رسد آفریقا به علت تاریخ طولانی آن، علی رغم سفر آنان از دوره ای به بعد به عنوان برده به جاهایی که حتی ساخته نشده بود مثل آمریکا، باید ادبیاتی قوی داشته باشد. مسلما قبل از این دوره زندگی جدی پر از اسطوره‌ها و نوستالژی‌ها در آفریقا جریان داشته است و مسلما از دل این تاریخ، ادبیاتی بسیار خوب و پر از مسائل انسانی بیرون میاد ولی ما متاسفانه از آن بی خبر هستیم؛ به همین علت تلاش انتشاراتی علمی و فرهنگی و مترجم بسیار شایان تقدیر است.
قزلی در انتقاد از عدم شفافیت ملاک انتخاب آثار و چگونگی و چرایی انتخاب آن‌ها گفت: روشن کردن ملاک انتخاب آثار در برقراری ارتباطات با آن موثر خواهد بود و این مجموعه کتاب سفره ای است که از هر غذایی به اندازه کمی در آن چیده شده و در کنار داستان‌های آرام و سرد آلمانی می‌توان داستان گرم آمریکای جنوبی را هم یافت.
وی این مجموعه را مجموعه‌ای معرفی کردنی و هدیه‌دادنی توصیف کرد و افزود: برای مخاطبی که علاقمند به حوزه داستان وادبیات‌خوان است و از ادبیات حداقل استفاده فردی می‌کند ولی حوصله گردش در ادبیات طولانی ندارد، فقط تهیه همین مجموعه و مطالعه داستان‌های آن برای چند ماهی می‌تواند او را به خوبی سرگرم کند.
قزلی در ادامه از مهاجر بودن نویسندگان تعداد زیادی از داستان‌های مجموعه که اروپایی وآمریکایی نیستند انتقاد کرد و گفت: هرچند ادبیات مهاجرت برای خود یک ادبیات و ژاتری جدی است ولی آثار مهاجرین برای شناخت ادبیات ملل آثار خوب و مناسبی نیستند و برای مثال یک آفریقایی که مدت زمان طولانی از زندگی خود را در بستر فرهنگ دیگری گذرانده است، برای شناخت ادبیات منطقه خوب نیست و داستان آن داستان مناسبی نیست؛ زیرا ادبیات مهاجرت تلفیقی است از آنچه در گذشته برای وی افتاده یا برای گذشتگان وی رخ داده است و حاصلضرب آن با فرهنگ آن منطقه‌ای که در آن زندگی می کنند و در آن برای خود آینده‌ای متصور است.
وی عنوان داشت: با حضور این نویسندگان در این مجمومعه، این مجموعه نه ادبیات مهاجرت شناخته می‌شود و نه ادبیات آن خطه و اگر دسته‌بندی این چنینی برای مجموعه در نظر گرفته می‌شد به طوری که چند جلد به ادبیات مهاجرت و چند جلد به ادبیات منطقه می‌پرداخت بهتر بود و آثار این مجموعه از دو زبان انگلیسی و فرانسوی بر‌گردانده شده ، این موضوع ضعف بسیار بزرگ ادبیات ایران است.
قزلی خاطرنشان کرد: از دورهای که در مجله همشهری داستان تحقیق می‌کردم به این فکر بودم که ما آثار حتی زبان روسی را عموما از زبان واسط انگلیسی آلمانی یا فرانسوی ترجمه می‌کنیم. بخشی از زبان واسط، فرهنگ واسط است. خود زبان انگلیسی فرانسه یا آلمانی که به یک معنا مهد ادبیات هم محسوب می‌شوند، این ادبیات را به نحوی دست‌چین کرده‌اند. فارغ از نحوه دست‌چین کردن این آثار، خود انتخاب آثار با یک منویاتی که خود کارایی و تجربه طولانی در پشت خود دارد قابل تامل است.
وی ادامه داد: ادبیات آفریقایی که ما از زبان انگلیسی و فرانسوی بر‌می‌گردانیم، ادبیاتی است که خود انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها این آثار را انتخاب کرده‌اند و ما در واقع انتخاب آن‌ها را می‌بینیم. هرچند ترجمه همین آثار هم غنیمت است ولی به نظر می‌رسد که این گام اول است و باید گام‌های بعدی در این رابطه برداشته شود و کتابی در کشور بوسنی نوشته جواد کاراحسن در مورد خیام و به صورت فرمی یعنی رمان به چاپ رسیده و با توجه به اینکه برای نوشتن در مورد مفاخر ادبیات ما مثل خیام باید کلی هزینه پرداخت می‌کردیم و با تصور اینکه کتاب را ترجمه می‌کنیم آن را به ایران آوردم. ولی بعد متوجه شدم که ترجمه آن کار بسیار دشواری است چون کلا پنج نفر در ایران زبان بوسنیایی جهت ترجمه ادبی می‌دانند.
قزلی یاداورشد: ترجمه کاری که فرمی نیست راحت‌تر است ولی در ترجمه ادبیات حساسیت وجود دارد. زیرا مترجم این کتاب علاوه بر ظرایف و دقایق زبان بوسنیایی، هم باید با ادبیات کلاسیک و قدیم ایران و خیام آشنایی داشت، هم عرفان را می‌دانست، هم فرهنگ بوسنی را می‌شناخت و هم از نسبت زندگی صوفیانه یا طریقتی در اروپا اطلاع داشت و از سختی ترجمه ادبی اطلاع دارم ولی از طرف دیگر به هر حال باید این موضوع آغاز شود. چنانچه درمورد زبان روسی مدتی است که شروع شده است و الان مستقیما از زبان روسی ترجمه می‌شود.
وی توضیح داد: فقط در صورت ترجمه مستقیم خود ما هم می‌توانیم آثار را برای ترجمه انتخاب کنیم. تا به حال هم مترجمین ما در انتخاب آثار از زبان‌های انگلیسی آلمانی و فرانسه و زبان‌های رایج کمی کم‌لطفی داشتند و هم معرف آن‌ها معرفی بوده است که تفاوت نسبت‌های فرهنگی ما با نسبت‌های فرهنگی اروپا و آمریکا را در نظر نگرفته و ما فقط ما مسیر خاصی از ادبیات در کشورها آشنایی داریم و ما با آثار ملل مختلف از مسیر غیر‌گفتمانی آشنا شدیم و تجربه کردیم. مسیر انتخاب و ترجمه کتاب‌ها و ادبیاتی که به دست ما رسیده ، مسیری از قبل انتخاب شده و شرکت نداشتن در این انتخاب دارای وجوه مختلفی است و اینکه آثار یک کشور آفریقایی یا آسیایی اول به زبان دیگری وارد می شود و سپس به زبان ما برمی‌گردد نیز از زاویه دیگری مورد بحث است.
مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی درخصوص کارایی مجموعه کتاب «داستان‌های کوتاه جهان» هم ابرازداشت: دیدن این داستان‌ها و خواندن آن‌ها برای کسانی که علاقمند هستند از ادبیات ملل و نوع نگاه آنان به دنیا اطلاع داشته باشند، مغتنم است و می‌تواند پله اولی باشد برای اینکه با انتخاب خودمان دست‌چین کنیم و با نگاه کسی که فرهنگ ایرانی دارد آثار را برای ترجمه انتخاب کنیم تا استفاده و بهرهمندی خود را بالا ببریم.
وی اضافه کرد: امیدوارم که روزی در بین چنین مجموعه داستان‌هایی در دنیا، آثار ایرانی هم وجود داشته باشد و به جرعت می‌گویم که پس از چند سفر به کشورهای مختلف متوجه شدم که ادبیات معاصر ما برای دیگران قابل خواندن است ولی در مقایسه با ادبیات دیگر کشورها متاسفانه توهم و ترسی در بین ما وجود دارد و اینکه آثار برگردان شده از کشور ما در روسیه به چاپ دوم می‌رسد نشانه خوبی است.
وی افزود: کتاب «مردگان باغ سبز» محمدرضا بايرامي برگزیده نمایشگاه کتاب روسیه شناخته شده است. کتاب و «من او» نوشته رضا امیرخانی بعد از چاپ اول نایاب شده است. کتاب «شطرنج با ماشین قیامت» از حبیب احمدزاده بارها مورد نقد و بررسی نویسندگان روسی قرار گرفته است. این آثار همه ادبیات ما نیست ولی همین چند کتاب توانسته است توجه آنان را جلب کند و ما راه دوری نداریم برای اینکه مجموعه‌های اینچنینی در کشورهای دیگر، آثار نویسندگان ایرانی را هم شامل شود و فقط همت آژانس‌های ادبی مانند انتشارات علمی فرهنگی که قدرتمند‌تر هستند را می‌طلبد.
قزلی تصریح کرد: اعلام می‌کنم که حاضر هستم تا مجموعه‌ای از داستان‌هایی از نویسندگان ایرانی را آماده کنیم و این آثار را با کمک مترجمین به چند زبان خوب دنیا مثل انگلیسی و عربی که نسبت‌های خوب ادبی هم با ما دارند برگردان کنیم تا در این زمینه حداقل کاملا منفعل نباشیم و از توجهی که به آثار ما در چند کشوری که بررسی کردم وجود دارد به این نتیجه رسیده‌ام، راه دوری برای اینکه در دنیا مطرح شویم نداریم؛ و امیدوارم آثار ما هم در حوزه کودک و نوجوان و هم بزرگسال توجه جامعه مخاطبین را به خود جلب کند. هرچند از مسیر آن و زمان دریافت نتایج آن اطلاعی ندارم ولی اعتقاد دارم جای امیدواری وجود دارد.
بنابراین گزارش، مجموعه ۲۳ جلدی داستان‌های کوتاه جهان توسط انتشارات علمی و فرهنگی و با ترجمه محمدعلی مهمان نوازان به چاپ رسیده است.