پناهی‌فر: زنده‌یاد سیمین دانشور در تاریخ ایران تکرار نخواهد شد / دانشور فمنیسم شرقی و ایرانی را مطرح کرد / نامش ثبت و جاودانه شد

به گزارش خبرنگار خبرایران، مراسم بزرگداشت زنده‌یاد سیمین دانشور به عنوان «سیمین 1300 - 1390» عصر امروز  با حضور«سید عباس صالحی» معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، «حسینعلی قبادی» معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی«افسانه بایگان»بازیگر سینما و تلویزیون ، «فریبا کوثری» بازیگر سینما و تلویزیون، «لیلی ریاحی» فرزندخوانده سیمین دانشور ، «علی خلاقی» همسر ریاحی همسر لیلی ریاحی ، «حسین پاینده» مدرس داستان‌نویسی، «جوادمحقق» شاعر، «غلامرضا امامی»  نویسنده،«سیمین پناهی‌فر» نویسنده ادبیات ،علاقه مندان و طرفداران این شاعرو اصحاب رسانه در تالار شهناز خانه هنرمندان برگزار شد.

 درادامه این مراسم «سیمین پناهی‌فر» نویسنده ادبیات کشورمان نیز طی سخنانی اظهارداشت: بی‌شک دکتر سیمین دانشور یکی از بی‌نظیرترین نویسندگان معاصر ماست و زنده‌یاد سیمین دانشور از بی‌نظیرترین نویسندگان معاصر ماست که در تاریخ ایران تکرار نخواهد شد و نامش برای همیشه در ادبیات ایران به عنوان نخستین بانوی داستان‌نویس ثبت و جاودانه شده است و او در زمانی نوشتن را آغاز کرد که زن ایرانی در حصار فرهنگ مردسالار ایرانی محدود بود و در تاریخ مذکر ما انسانی درجه دو محسوب می‌شد .

وی ادامه داد: بانو دانشور کسی نبود که چیزی بتواند سدّ راهش شود بنابراین همانگونه که فروغ فرخزاد شعر زن بودن را سرود او نیز قصه زن بودن را نوشت و بانو دانشور در تمامی آثارش به نوعی به زنان پرداخته و مظلومیت، از خود گذشتی، وفاداری و عشق و عاطفه آنها را به خانه و فرزند و همسر خانواده به تصویر کشیده و همواره با آرزوی اندیشه‌ای فراجنسیتی آنها را به خودآگاهی و پیشرفت و تعالی سوق داده است. داستان‌های او سرشار از توصیف‌های زنانه، ذهنیت‌های زنانه، زبان زنانه و احساسات زنانه هستند و با دیدی فمنیستی و با اشاره به خودآگاهی زنان نگاشته شده‌اند و خوانندگان اکثر داستان‌های او را از چشم یک زن یا فیلتر ذهن یک زن می‌بینند.

پناهی‌فر خاطرنشان کرد: زنان آثار او به ارزش‌های دنیای مردانه با تردید می‌نگرند و این ارزش‌ها را که از طرف جامعه پذیرفته شده‌اند به چالش می‌کشند زیرا قهرمانان زن او دارای تفکر سیاسی و اجتماعی هستند و همچون زنان خلق شده در آثار نویسندگانی چون صادق هدایت و صادق چوبک زنی اثیری و لکاته و سنتی و منفعل نیستند و بانو دانشور حساب خود را با فمنیسم افراطی غرب که در دفاع از حقوق زنان در مواردی حقوق مردان را از آن صلب کرده و به بنیان خانواده که برای او بسیار مقدس و ارزشمند است، آسیب رسانده جدا کرده و به هیچ وجه آن را نمی‌پسندید.

وی افزود: دانشور فمنیسم شرقی و ایرانی را مطرح کرد و معتقد است نباید حق مرد را گرفت و به زن داد چون دو سوی معادله به هم می‌خورد و با ظالم و مظلوم به وجود می‌آید. اما اینبار زن ظالم می‌شود و مرد مظلوم. باید حقوق زن مانند حق ارث حق طلاق، حق حضانت اطفال و غیره را آنقدر بالا برد و برای زن امکانات رفاهی فراهم کرد که هم‌سطح حقوق مرد شود و زن به زنانگی‌اش افتخار کند. او به آزادی بنیادی زنان احترام می‌گذاشت و در خلق آثارش در جهت برابری حقوق زن و مرد و برقراری تعادل بین آنها تلاش می‌کرد.

 پناهی‌فریادآورشد: زن آثار بانو دانشور همان زن آشنای ستمدیده و از خود گذشته ایرانی است که خانه‌داری و بچه‌داری می‌کند و اگر لازم باشد در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی نیز مشارکت دارد. زنان آثار سیمین از خود گذشته،‌ سازگار و صلح‌جو هستند و حتی زمانی که خود سرشار از غم و اندوه و آشفتگی‌اند ته‌مانده انرژی خود را به آنهایی که دوستشان دارند تقدیم می‌کنند. بی آنکه اعتراضی داشته باشند. مصداق بارز این امر را می‌توان در شخصیت ظریف در کتاب سو و شون مشاهده کرد.

 در ادامه این مراسم «حسینعلی قبادی» معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی هم اظهار داشت:‌ هرچه تمجید پیرامون سیمین دانشور داشته باشیم کم است اما نمی‌توان به فرهنگ تمدید دامن زد بلکه بنده مستند و با استدلال می‌خواهم صحبت کنم. مستنداً اعتقاد دارم دانشور در عرصه ادبیات داستانی معاصرت ایرانی واقعاً یک شخصیت کم‌نظیر است و دانشور توانست با نظام فرهنگی ایران رابطه صمیمی عمیق برقرار کند از این رو با جرأت می‌گویم او بی‌بدیل است.

وی تصریح کرد: نگاه ما به متن سو و شون او یک نگاه وجود شناختی است به این معنا که دانشور نه تنها یک شخصیت هنرمند عالم کم‌نظیر در تاریخ است بلکه به جرأت باید گفت در تمام عرصه ادب و هنر ایرانی یکی از شخصیت‌هایی است که به قله فراشدگی رسیده و حافظ‌وار است. هر دو شخصیت دست نیافتنی هستند و از سال 48 به بعد که سیطره نگاه عینیت گرایی ادبیات ما را محاصره کرده بود و کمتر کسی می‌توانست اسطوره‌های ایرانی پیش از اسلام را در طول فرهنگ ایرانی بپروراند و از آن یوسف استخراج کند او این کار را کرد.

  قبادی تاکید کرد: دانشور موفق شد در تاریخ محصور نمانده و نگاهی از بالا به تاریخ معاصر و فرهنگ و دنیای معاصر داشته باشد. با استادی تمام موفق شد پلی میان گذشته و حال بزند یا طرح سیاوش و قهرمان نامیدن یوسف(ع) را به تصویر بکشد لذا دانشور از این جهت در تاریخ معاصر ایران بلکه در فکر و فلسفه معاصر حق برزگی به گردن ما دارد و عناصر هویت ایرانی و دینی که به هنرمندانه‌ترین شیوه از سوی سیمین دانشور در سو و شون عرضه شده مورد تأکید قرار دارد .

وی یادآورشد: سیمین دانشور درباره اینکه آینده امیدبخش و معنوی در انتظار جوانان و جامعه ایرانی است پیشتاز بود. دانشور تصویرگر طبیعی گفتمان مقاومت در برابر استبداد و استعمار بود. به خوبی و هنرمندانه و زبان نمادین موفق شد نمادپردازی شهودی را با نمادپردازی واقع‌گرایانه پیوند دهد که این مهم در تاریخ ادبیات ما بی‌نظیر و کم‌سابقه است و دانشور نه تنها زن را به عنوان قهرمان بیان می‌کند بلکه نقش ظریف در سو و شون به عنوان مصلح اجتماعی روایت می‌شود که این جامعیت کمتر در دیگر آثار وجود دارد.

قبادی سپس به نگاه زیبایی‌شناسی و جای دادن ادبیت و هنرمندی در آثار دانشور اشاره کرد و خاطرنشان کرد: حماسه مصلحانه از دیگر ویژگی‌های آثار دانشور است. در این حماسه دانشور موفق می‌شود آرمان یک ملت را که در برابر استعمار تحقیر شده و از سوی دیگر حق‌خواهی یک ملت را که توسط استکبار سرکوب می‌شود از آنها دفاع کند اما متأسفانه ضفع تاریخ ادبیات معاصر این است که این دو واقعیت را یکجا بیان نمی‌کند. اما برای دانشور این دو یک روی سکه بودند اما وجه سوم وجه اجتماعی و فرهنگی بود.

وی درخپصوص وجه اجتماعی و فرهنگی سیمین دانشور افزود: کمتر کسی را چون سیمین دانشور داریم که تاریخ شفاهی ما را به این هنرمندانگی در زبان فاخری به نام رمان بگنجاند ا دانشور موفق شد آینه فرهنگ ایرانی باشد. گویی از سوی سهروردی و حافظ است و از یک سو در حال تک‌نگاری است و در سراسر آثار دانشور قدرت بازآفرینی از میراث‌های معنوی و ادبیات کلاسیک مشهود است. دانشور محاکات عالی را از میراث‌های معنوی عرضه کرد و توانست نام خود را جاودانه کند.