خبرایران: دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده که از بدو ورودش به کاخ سفید بهخاطر فرمانها و تصمیمهای جنجالی خود درباره مهاجران، قوانین تجارت آزاد و موضعگیریهایش علیه نژادپرستی، با انتقاد شدید نهادهای مدنی و گروههای حقوقبشری مواجه شده است، حال جبهه جدیدی را در برابر خود میبیند؛ با این تفاوت که این جبهه جدید از سوی کسانی ایجاد شده که خود پیشتر ساکن کاخ سفید بودهاند.
روز پنجشنبه، دو رئیسجمهور پیشین ایالات متحده در دو نقطه مختلف این کشور، بدون اینکه نامی از دونالد ترامپ بیاورند، به انتقاد از سیاستها و نگرشهای او پرداختند. باراک اوباما و جورج دبلیو بوش در سخنان خود نسبت به چندپارهشدن ایالات متحده در نتیجه بازگشت به کینه و دشمنیهای قدیمی، هشدار دادند. جورج بوش با اشاره به چالشهایی که ایدهآلها و ارزشهای بنیادین این کشور را تهدید میکند، خواستار احیای هویت آمریکایی شد. درحالیکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور فعلی ایالات متحده، در تلاش برای ایجاد موانعی بر سر راه تجارت و مهاجران است، جورج بوش از تجارت آزاد و مهاجرت دفاع کرد و به تقبیح ملیگرایی و تعصب در سیاست کنونی آمریکا پرداخت.
او با اشاره به اینکه ملیگرایی همواره به قومگرایی ختم میشود، خاطرنشان کرد: «ما تحرکی را که مهاجرت به آمریکا بخشیده است، فراموش کردهایم». باراک اوباما نیز که بعد از ترک کاخ سفید برای نخستینبار در یک پویش انتخاباتی برای انتخابات فرمانداری نیوجرسی و ویرجینیا شرکت میکرد، با لحن محتاطتری به انتقاد از سیاستهای ترامپ پرداخت. او با دفاع از قانون بیمه خود، به انتقاد از تفرقهافکنیهای اجتماعی، اقتصادی و نژادی در ایالات متحده پرداخت که جامعه آمریکایی را دچار انشقاق میکند. او همچنین برخی از سیاستهای کنونی این کشور را متعلق به ٥٠ سال پیش دانست که از نظر او مدتها پیش به خاک سپرده شدهاند.
اوباما در ادامه انتقادهايش از سياستهاي فعلي آمريکا از مردم اين کشور خواست تا به سياست تفرقه و ترس نه بگويند. او در سخنراني خود در ريچموند نيز خاطرنشان کرد: «ما حالا با کساني مواجه هستيم که عمدا ميکوشند مردم را به خشم آورند، وجهه کساني را که نظرات متفاوتي دارند مخدوش کنند و هيجان بيهوده ايجاد کنند، آن هم فقط براي کسب منافع سياسي کوتاهمدت و گاه اين روش باعث سرخوردگي ميشود». اوباما که پيشتر از سوي ترامپ به بيتفاوتي نسبت به خانوادههاي سربازان کشتهشده در جنگ محکوم شده، با تقدير از سابقه رالف نورتام، نامزد فرمانداري ويرجينيا، بهعنوان پزشک ارتش، کوشيد به اين اتهام پاسخ دهد.
جورج بوش نيز در اظهارنظري مشابه به انتقاد از کاربرد قلدري و تعصب در سياست پرداخت که تقويت مليگرايي و در ادامه رشد خشونت و تعصب را فراهم ميآورد. رئيسجمهور سابق ايالات متحده در ادامه از نشانههايي سخن گفت که حاکي از کمرنگشدن حمايت از دموکراسي عليالخصوص در ميان جوانان است. او در ادامه با اشاره به تشديد شکافها در جامعه آمريکا، افزود: «گاهي اوقات به نظر ميرسد نيروهايي که ما را از هم جدا ميکنند قويتر از نيروهايي هستند که ما را به هم پيوند ميزنند». او همچنين از کاهش اعتماد عمومي به نهادهاي آمريکايي و بيتحرکي مسئولان در درک و حل نيازهاي مبرم مردم گلايه کرد.
جورج بوش سياستهاي متعصبانه را عاملي دانست براي آسيبپذيري هرچهبيشتر اين کشور در برابر توطئهها و دخالتهاي خارجي. او در ادامه با بيان اينکه جهانيشدن مشکلاتي را براي مردم آمريکا پديد آورده است، خاطرنشان کرد که نميتوان آن را کنار گذاشت.
انتقاد همزمان این دو رئیسجمهور سابق میتواند زنگ خطر را نهتنها برای دونالد ترامپ، بلکه برای رهبران هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، به صدا درآورد. آنتونی جی بلینکن، معاون وزیر خارجه دولت اوباما، انتقادهای دو رئیسجمهور سابق ایالات متحده را نشانه این دانسته است که برخی اصول بنیادین دموکراسی در ایالات متحده به خطر افتاده است.
دیگر نشانه ایجاد یک جبهه واحد علیه سیاستهای ترامپ را باید تصمیم به همکاری دو نهاد متعلق به دو حزب دموکرات و جمهوریخواه دانست؛ «مرکز پن بایدن برای توسعه دموکراسی و مشارکت جهانی» که ریاست آن را جو بایدن، معاون سابق باراک اوباما بر عهده دارد، قصد دارد پروژهای مشترک با «مؤسسه جورج دبلیو بوش» و «خانه آزادی» با هدف دفاع از ارزشهای دموکراتیک پیش ببرد. درعینحال، کاندولیزا رایس و مادلین آلبرایت، دو وزیر خارجه پیشین ایالات متحده، ضمن حضور در یک پنل مشترک با نیک هیلی، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، از او خواستند در مقابل خواست ترامپ برای کاهش بودجه وزارت خارجه مقاومت کند.
انتقادات از دونالد ترامپ در حالی بالا میگیرد که این کشور تا چند ماه دیگر، شاهد برگزاری انتخابات مجلس نمایندگان و تعیینتکلیف یکسوم کرسیهای مجلس سنا خواهد بود.