خبرایران: آخه مگه میشه یکیکی از آثار تاریخی ارزشمند در ایران که قرن ها را به خود دیده است یعنی مربوط به دو قرن پیش یعنی سال 1211 هجری شمسی در دوره قاجاریه است سرای وثوق الدوله و یا خانه وثوق الدوله می باشد .
در اصل این خانه در آن زمان به دستور محمد شاه قاجار حاکم وقت برای یکی از رجالان و صاحب منصبان خود به نام میرزا محمد قوم الدوله که دارای شغلی در دیوان محاسبات بود ساخته شد . این خانه از همان ابتدا به نام وثوق الدوله نام گذاری نشد و بعد ها این نام را به خاطر آخرین صاحبش نهادند . خانه میرزا محمد قوام الدوله چند نسل را به خود دیده است چراکه در آن زمان هرفرزندی شغل پدر خود را می گرفت و ادامه می داد و همینطور میراث پدرش هم به او می رسید در نتیجه پس از قوم الدوله شغل وی و خانه اش به پسرش معتمدالسلطنه رسید و شغل پدر را ادامه داد در نهایت این شغل و خانه وثوق الدوله به وثوق الدوله ارث رسید و یا به عبارتی این خانه وثوق الدوله را از معتمدالسلطنه خریداری کرد . او که در عین حال فردی اندیشمند و نویسنده ای عالی بود اما از جهتی هم فردی خائن به دولت بود زیرا در بسیاری از اتفاقات کشور همانند دوران مشروطیت و قرار داد ننگ بار 1299 حضور و نقش داشت . این فرد سیاسی دارای تحصیلات عالیه بود و در نهایت بعد از تحصیل منصب های مختلفی را در شغل های دولتی مانند مأمور محاسبات مالیات آذربایجان ، وزیر کشور ، وزیر دارایی ، وزیر خارجه و نخست وزیر (( در دو نوبت متوالی در سال های 1296 تا 1300 )) داشت . وی که 90 سال در این دنیای فانی زندگی می کرد در نهایت در سال 129 هجری شمسی درگذشت و در مقبره خانوادگی اش در قم به خاک سپرده شد و در نهایت از آن به بعد اینخانه وثوق الدوله را با نام خانه وثوق الدوله شناختند .این خانه وثوق الدوله که از نظر جغرافیایی واقع شده در محله سرچشمه واقع در خیابان امیر کبیر ، کوچه میرزا محمود وزیر است بسیار زیبا و ارزشمند می باشد .
معماری بی نظیر سرای وثوق الدوله
در ابتدا باید گفت که معماری سرای وثوق الدوله به صورت متقارن بوده و با نظم خاصی طراحی شده است به صورتی که اکثر بخش های آن هم مانند بادگیر موجود در سقفش قرینه هستند . حال خوب است بدانید که سرای وثوق الدوله یا خانه میرزا محمد قوام الدوله سرا دارای بخش های اندرونی و بیرونی بوده که در اصل نوع معماری رایج در دوره قاجاریه هستند و همینطور دارای فضاهایی حمام ، اتاق هایی در دور تا دور فضای بیرونی هستند که در کل 12 هزار متر مربع مساحت را تشکیل می دهند . اما با توجه به تغییرات بسیاری که در بافت شهری رخ داده است مانند عریض کردن کوچه ای که از کنار این خانه می گذشت باعث از بین رفتن حمام موجود در کنار آن شد و همینطور از فضای باز آن که دارای محوطه سازی و غیر است و کاربردش برای پارکینگ کالسکه بوده کاسته شده اما همچنان فضایی زیبا برای زیبا تر نشان دادن خانه وجود دارد . همچنین با توجه به کم لطفی هایی که دولت داشته اتاق هایی که در دورتادور بیرونی وجود داشته تخریب شده است .در زمانی که وارد خونه می شوید نکات جالبی و زیبایی های بسیاری مانند دری و نقاشی های موجود بر روی دیوار های اندرونی را خواهید دید که از تاریخی جالب سخن می گویند . در اصل این در خانه میرزا محمد قوام الدوله متعلق به یکی از درهای ورودی حمام بوده است که در خانه باز می شده زیرا سایر درهای حمام از حیات بوده و همینطور نقاشی هایی که یک نوع شاهکار هنر سنتی ایران هستند که به دست هنرمند ارزشمندی به نام لطفعلی شیرازی در سال 1211 هجری شمسی کشیده و خلق شده اند اما بعد ها که بازشازی این خونه انجام گرفت این نقاشی های اصیل ایرانی جای خود را به نقش و طرح های فرنگی داد . فراموش نکنید که این خانه تمامأ از آجر و چوب ساخته شده است .
تالار آیینه موجود در سرا
اگر وارد این خانه یا سرا بشوید در طبقه همکف به تالاری بی نظیر برخورد خواهید کرد که کاملا جدا از بقیه فضاها بوده و شما را با تزیینات و زیبایی اش مانند آینه هایی که در برخی از آن ها تصاویر زنانن فرنگی حک شده ، پنجره های اوروسی ((پنجره هایی که به جای گشتن روی پاشنه ، با حرکت عمودی از پایین به بالا یا برعکس باز می شوند )) و شیشه های کوچک رنگی جذب خود می کند تا وارد فضا شوید . از همین رو به دلیل خاص بودن این بخش از خانه و یا تالار در آن زمان برای پذیرایی میهمانان خاص و سیاستمداران استفاده می شده و به دلیل آیینه هایی که در سر تاسر آن وجود دارد تالار آیینه نام گرفته است .
تالار بتنی یا سفره خانه سرای وثوق الدوله
در زمان قدیم به دلیل نداشتن سیستم گرمایشی خوب در خانه ها هر منطقه ای خانه هایش دارای دو قسمت زمستان نشین و تابستان نشین بودند در این سرا هم نیز در بخش ضلع جنوبی آن یکی از اتاق های موجودش دارای تالاری به نام تالار بتنی یا سفره خانه است که زمستان نشین بوده و در زمستان استفاده می شده است زیرا به دلیل آفتاب گیر بودنش از سایر بخش های خانه گرم تر بوده و طبقه روال هر فضایی در ضلع شمالی آن فرورفتگی دارد که دارای شاه نشین می باشد .
ورود گردشگران به این سرا ممنوع شده است
بعد از مرگ وثوق الدوله در نهایت این خونه تحت نظارت میراث فرهنگی در آمد تا سال 81 که در نتیجه به شورای بین المللی ابنیه و محوطه تاریخی به نام ایکوموس اجاره داده شد که مقر اصلی آن در پاریس است . قبل از سال 81 بارها این خانه به دلیل سست بودن پی آن و مصالح ضعیفی که دارد مورد بازسازی قرار گرفته است و حتی آخرین بار هم از سال 1345 تا 1350 هجری شمسی توسط محمد کریم پیرنیا و تحت نظارت استاد حبیبیان بازسازی شد . اما متاسفانه بعد از اجاره کردن این شورا در سال 81 تاکنون بازسازی انجام نشده است و روز به روز در حال تخریب است به گونه ای که طبق گفته های سرایدار هر ساله توسط برف و بارون بخشی از سقف این خانه می ریزد . در بین این اتفاقات از همه بدتر آن است که این شورا در خانه را به روی گردشگران و حتی میراث فرهنگی بسته است و آخرین کسی که در طول این سال ها برای بازدید توانسته داخل شود یکی از پژوهشگران است که در چند ماه گذشته وارد این خانه شده و در توصیفاتش از این خانه نوشته است که جز بنای اصلی تمام اتاق ها برای دفتر کار هیأت و حتی کتابخانه شخصی وثوق الدوله گرفته شده است به نوعی کتابخانه پلمپ شده و فقط با توجه به سال گذشته که بار اول وارد شده است تنها بنای اصلی خانه بدون هیچ ضرری مانده است .