پنجمين جلسه «فيلمنامه فيلم» از سلسله نشست‌های «سینماپاتوق حوزه هنری» با موضوع نقد و بررسي فيلم سينمايي «كمدي انساني» به كارگرداني محمد هادي كريمي روز گذشته ٢٧ مرداد ماه در سالن اوستاي حوزه هنري برگزار شد.
به گزارش خبرایران از روابط عمومی سازمان سینمایی حوزه هنری، محمد هادي كريمي نويسنده، كارگردان و تهيه كننده فيلم سينمايي «كمدي انساني» در خصوص ساخت اين اثر گفت: فيلم كمدي انساني آخرين فيلم سينمايي بنده در عرصه كارگرداني محسوب مي‌شود و تاكنون موفق به نگارش ٢١فيلمنامه و ساخت ٥ فیلم سینمایی شده‌ام.
وي افزود: «کمدی انسانی» فیلمی است بیوگرافیک، پیرامون زندگی یک فرد و به واسطه آن که هر زندگی‌ای در ادوار و دهه‌های مختلف امتداد می‌یابد، داستان ما هم در چند دهه رخ می‌دهد و این به معنای تاریخی بودن داستان نیست. گرچه برای نشان دادن هر دهه، تصاویر باید منطبق با حال و هوا و فضای آن دهه باشد؛ از بافت معماری و لباس گرفته تا اشیاء صحنه و رخدادهای اجتماعی ویژه آن دهه.
کریمی با بیان اینکه «کمدی انسانی» یک فیلم جامعه شناختی است و نه تاریخی، اضافه کرد: این جامعه شناختی از کریدور بیشتر روان شناختی است یعنی از خلال بُعد روان‌شناختی رشد یک پسر در خانواده، مدرسه و در کل پیرامونش به یک نگاه کلی از جامعه‌ای که او در آن بزرگ شده و نیز اثری که او در بزرگسالی بر پیرامونش می‌گذارد می‌رسیم، اینکه خشونت چطور در وجود یک فرد نهادینه و سپس باز تولید و منتشر میشود و همه این تلخی‌ها باید به زبانی گفته می‌شد که به لحاظ بصری و گرافیک همه عین تابلوی نقاشی باشد که عشق اصلی و کشش اولیه شخصیت داستان به نقاشی بخشی از مضمون است و به لحاظ لحن روایت آن ظرافت درونی پسر که همیشه مورد تحقیر و سرکوب واقع می‌شد در فیلم جاری باشد که شما از آن به عنوان شاعرانگی یاد می‌کنید، ضمن اینکه در «کمدی انسانی» از گویش تاریخی کلیشه‌ای و مرسوم فیلم‌های تاریخ معاصر و لباس‌ها و صحنه‌های تکراری خبری نیست، چیزی که باعث متفاوت دیده شدن آن از سوی شما شده است.
وی ادامه داد: مسلما، فیلمسازی که این نام را (کمدی انسانی) را برای اثرش برمی گزیند می‌خواهد تعریضی داشته باشد به داستان منظوم دانته و بگوید خرق عادت‌هایی که در روایت دوزخ و بهشت بر خلاف سنت پیشینیان به مخاطب می‌دهد، حالا بروز و ظهور دراماتیک‌تری در جامعه انسانی دارد، چه بسیار دوزخ‌هایی که تابلوی بهشت را بر سر در خود نصب کرده‌اند و چه دوزخیانی که از رانت بهشت دارند در این دنیا متمتع می‌شوند. خلاصه سفر ادیسه وار انسان بر روی زمین خاکی به یک تراژدی رسیده که از فرط رقت بار بودن و تکرار همیشگی‌اش کمدی شده است.
كريمي خاطرنشان كرد: هنرمند کبوتر حرم نیست، گل گلخانه نیست، همین سختی‌ها و صعوبت‌ها و ملامت شنیدن‌ها و در عین حال به خود وفادار بودن‌هاست که برای هنرمند سلوک می‌آفریند، لذت تجربه‌ی کاتارسیستیک از فیلمسازی را به هنرمند می‌دهد، هنرمند گله و شکوه و آه وناله و اعتراضی هم اگر دارد باید در اثرش منعکس شود و در فردیتش رسوخ یابد نه در پشت تریبون‌ها ... به همین خاطر از سختی‌های ساخت فیلمی چون کمدی انسانی در بخش خصوصی نمی‌خواهم بگویم، راستش انقدر همه و همه معترض شده‌اند که اهمیت و شکوه اعتراض به کل از بین رفته و ما به جای اعتراض بیشتر تعارض‌های رفتاری را پیرامون مان می‌بینیم.
به گفته وی، فردیت برای هنرمند از نان شب هم واجب‌تر است، مهم‌تر از تکنیک‌های فیلمسازی، کانسپتی است که قرار است مبنای ساخت جهان یک فیلم شود، مهم‌تر از زاویه ی دوربین، زاویه‌ی فکری سازنده‌ی یک اثر به موضوعی است که قراراست هسته‌ی مرکزی اثراو تلقی شود، البته به اشتراک گذاشتن بی‌پروای فردیت، خود یک جرات و جسارت و اعتماد به نفس و رهایی ویژه ای می‌طلبد که رسیدن به این موقعیت بسیار دشوار است.
وي عنوان كرد: فيلم «كمدي انساني» سال ٩٦ در كنار آثار ديگر بخش خصوصي قرار گرفت و اين جاي خشنودي بسياري براي من دارد. اين فيلم نمادي از موقعيت‌هاي طنز، سياسي، عاشقانه و اجتماعي است و نمي‌توان آن را محدود به يك ژانر دانست.
كارگردان «کمدي انساني» در خصوص سبك اين فيلم اظهار داشت: اساسا، كميشيال بودن فيلم قبل از اينكه به خود برگردد، به شرايط اكران، اسپانسرهاي مالي، و بازار فروش فيلم بستگي دارد. كميشيال فيلم در ايران با كشورهاي خارجي تفاوت بسياري دارد چرا كه فيلم هاي ايراني را مي‌فروشانند. سينماي كميشيال در همه كشورها جذابيت‌هايي دارد كه كليشه‌اي محسوب مي‌شود با اين وجود مخاطب آن را دوست دارد.
وي اذعان داشت: در حال حاضر چنين سينمايي در ايران وجود ندارد چرا كه فيلم‌هاي كميشيال قبل از متن، وابسته به كمدين است كه معمولا در همراهي با شركت‌هاي خاص، به خوبي در مسير فروش قرار مي‌گيرند. اما در چارچوب تقسيم بندي‌ها، اين فيلم در قالب تجاري و صرفا هنري قرار نمي‌گيرد. من دوست دارم با مايه‌هاي تجاري نه چندان قوي فيلم، مخاطب را جذب كنم و آنها را به ادامه تماشا ترغيب كند. بايد اينگونه فيلم‌ها براي تماشاگر حرفه‌اي سينماي ايران تبيين شود. متاسفانه، اين انديشه در مخاطب امروز به وجود آمده كه براي ديدن فيلم خوب بايد به سراغ آثار خارجي برود و در مقابل آن، سينماي ايران را نوعی شوخی سرگرم کننده می‌پندارد که به فضايي براي گذراندن وقت تبديل شده است.
كريمي ياد آور شد؛ بايد از فيلم‌هاي ايراني حمايت شده و جريان اصلي سينما به سينماي استاندارد بازگردد تا سطح استاندارد هنري آثار، ميزان احترام به مخاطب و سطح سليقه و پسند مخاطب در آن رعايت شود. ما بايد به دنبال بازگشت جريان اصلي سينما باشيم.
شایان ذکر است برنامه «سینما پاتوق» حوزه هنری به منظور توسعه تعامل سینماگران، حمایت از آثار سینمایی و گسترش مراودات بین اهالی رسانه و هنرمندان و بسترسازی برای معرفی بهتر محصولات سینمای ایران زیر نظر روابط‌عمومی و امور محافل سازمان سینمایی حوزه هنری طراحی شده و در این دوره با محوریت «فیلمنامه فیلم» به تحلیل و بررسی ساختارهای محتوایی فیلم و فیلمنامه آثار سینمایی می‌پردازد.