مرکز پایش دادههای فضایی سازمان فضایی ایران با استفاده از دادههای ماهوارهای پیشبینیهایی برای وقوع سیل در استانهای جنوبی همزمان با بارشهای روزهای آغازین سال ۹۹ ارائه کرده و با ارائه نقشههای ماهوارهای سیل، سازمانهای مرتبط با مدیریت بحران را برای امدادرسانی یاری کرد.
به گزارش خبرایران ، سیلهای دورهای به صورت طبیعی در بسیاری از رودخانهها رخ میدهد و باعث به وجود آمدن مناطقی بنام "دشتهای سیلابی" میشود. علت وقوع این سیلابها بارش بارانهای شدید و گاهی توأم با ذوب برف است که باعث طغیان رودخانه و جاری شدن آب در زمینهای حاشیهای رودها میشود.
فعالیت بشر به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش میدهد که از آن جمله میتوان به ساختمانسازی در دشت سیلابی رود و کاهش ظرفیت طبیعی رود و حذف گیاهان و جنگلها اشاره کرد. حذف گیاهان باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی میشود. پدیده سیل پدیدهای است که به ویژه در سالهای اخیر در کشور خسارات زیادی را به بار آورده است که دلیل این امر ساختمان سازی در حریم رودها و دشتهای سیلابی، عدم توجه به لایروبی رودها و حذف گیاهان و جنگلها است.
از موارد استفاده از تصاویر ماهوارهای، مطالعه و بررسی طغیان آب و آثار آن بر مناطق سیلزده است. بهطور معمول، هنگام طغیان آب رودخانهها، بالا آمدن آب دریا و پیشروی آب در نواحی ساحلی و سرانجام پس از جاری شدن سیل، سطوح کوچک و بزرگی از نواحی مجاور دریا و رودخانهها زیرآب میروند که با بررسی تصاویر تکراری ماهوارهای، میتوان مناطق مورد طغیان را بهراحتی تشخیص داده و نقشه اراضی خسارتدیده را ترسیم کرد. پس از پایان طغیان آب با مطالعه تصاویر تکراری، مدت لازم برای نفوذ آب در زمین، زهکشی طبیعی و تبخیر آب، تا اندازه زیادی میتوان درباره جنس خاک و نفوذپذیری آن قضاوت و تشکیل دشتهای سیلابی را در مجاورت رودخانهها مشاهده کرد.
سال گذشته نیز در پی بارشهای شدید، شاهد وقوع سیل در بخش زیادی از کشور بودیم و علاوه بر آن از اولین روزهای سال ۱۳۹۹ با ورود سامانههای بارشی نسبتا قدرتمند و نفوذ هوای سرد شمالی بارشهای فراگیر باران و برف در اغلب مناطق کشور و همچنین وقوع سیلاب برای مناطق جنوبی کشور رخ داد. به گونهای که بر اساس گزارشها از عصر روز جمعه اول فروردین ۱۳۹۹سامانه اول از مرزهای غربی و شمال غربی و از عصر روز شنبه ۲ فروردین نیز سامانه دوم با رطوبت فراوان پس از گذر از خلیج فارس از جنوب و جنوب غربی ایران وارد کشور شد و با ورود این جبهههای هوا از شمال و جنوب با توجه به فراهم بودن صعودهای شدید منتج از استقرار جبهه انسدادی کم فشار بر فراز ایران، شاهد بارشهای سراسری و نسبتا سنگین به خصوص در استانهای جنوبی کشور بودهایم.
علاوه بر هشدارهای سازمان هواشناسی کشور، بخشهای فضایی کشور نیز در سالهای اخیر با گسترش فناوریهای و دادهای فضایی در حوزههایی به غیر از حوزه فضایی، اقدام به ارائه اطلاعات فضا پایه کرده است. نمونه آن برآورد خسارات اراضی آسیب دیده از سیل فروردین ماه سال گذشته بوده است.