خبرایران : همزمان با گرامیداشت هفته کودک اقدامات معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با محوریت کودکان که ناخواسته با محرومیت‌های اجتماعی و مادی مختلفی روبه‌رو هستند، مرور می‌کنیم.
به گزارش خبرایران از روابط عمومی و امور بین‌الملل، یکی از نشانههای توسعه یافتگی کشورها و جوامع، ارتقاء شاخص‌های مادی و سلامت اجتماعی افراد در آن کشور است و دستیابی به این مهم مستلزم رشد و تقویت زیرساخت‌های اجتماعی و فرهنگی و پرورش افرادی با شایستگیهای اجتماعی بوده و در این بین کودکان به عنوان اعضاء جامعه از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. با این مقدمه همزمان با گرامیداشت هفته کودک مروری بر اقدامات معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با محوریت کودکان که ناخواسته با محرومیت‌های اجتماعی و مادی مختلفی روبه‌رو هستند، می‌اندازیم.
خدمت‌دهی ۲۷۹ مرکز روزانه آموزشی و توانبخشی معلولان ذهنی به کودکان زیر ۱۵ سال
مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی معلولان ذهنی به افراد زیر ۱۵ سال با بهره هوشی تربیت‌پذیر، و آموزش‌پذیر که امکان استفاده از مدارس کودکان استثنایی را ندارند، به صورت روزانه از ساعت ۸ تا ۱۳ خدمات آموزشی، توانبخشی پزشکی و توانبخشی روانی اجتماعی توسط روانشناس، کار درمانگر، گفتار درمانگر و مربی آموزشی و هنری ارائه می‌کند. این در حالی است که هم‌اکنون ۲۷۹ مرکز روزانه آموزشی و توانبخشی معلولان ذهنی به بیش از ۱۰ هزار و ۳۴۴ خدمت می‌دهند.
ارائه خدمت ۱۰۷ مرکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اتیسم به کودکان ۲ تا ۱۴ سال
مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اتیسم از طریق شیوه‌های آموزشی و توانبخشی نظیر تحلیل رفتار کاربردی، تیچ و تعامل همه‌جانبه و ... به صورت روزانه توسط روانشناس بالینی، کار درمانگر، گفتار درمانگر و مربی آموزش‌دیده انجام می‌گیرد. در حال حاضر ۱۰۷ مرکز در کشور به حدود ۳ هزار و ۹۳۵ کودک در محدوده سنی ۲ تا ۱۴ سال خدمات آموزشی توانبخشی دریافت می‌کنند.
۱۴ مرکز روزانه خانواده و توانخواه کم‌بینا و نابینا به ۵۶۸ کودک خدمت می‌دهند
مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی خانواده و توانخواه کم‌بینا و نابینا نیز به صورت روزانه به کودکان دارای معلولیت بینایی و خانواده آنان خدمات آموزشی، توانبخشی(آموزش مهارت‌های زندگی و فعالیت‌های روزمره، بسط و گسترش فرآیند یاددهی، یادگیری از طریق تقویت دیگر حواس و هنردرمانی) و مشاوره ارائه می‌کنند. اکنون ۵۶۸ کودک زیر ۱۵ سال در ۱۴ مرکز خدمات تخصصی دریافت می‌کنند.
ارائه خدمت به ۴ هزار و ۵۰۰ کودک در ۸۸ مراکز خانواده و کودک مبتلا به اختلالات شنوایی
در مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی خانواده و کودک مبتلا به اختلالات شنوایی به کودکان زیر ۱۵ سال که شنوایی آنها در حدی است که در یادگیری و بکارگیری گفتار و زبان دچار مشکلاتی شده‌اند و همچنین به خانواده آنها خدمات آموزشی، توانبخشی، مشاوره به صورت روزانه ارائه میشود. این در حالی است که ۸۸ مرکز به بالغ بر ۴ هزار و ۵۰۰ نفر خدمات آموزش توانبخشی از جمله آموزش مهارت‌های ارتباطی و آموزش مفاهیم زبانی و گفتاری، گفتاردرمانی برای استفاده از باقیمانده شنوایی، مشاوره و راهنمایی ادیولوژیک به والدین برای آگاهی از ضرورت استفاده از وسیله کمک شنوایی ارائه می‌کنند.
بهره‌مندی یکهزار و ۳۰۰ کودک محروم از خدمات ۲۷ مرکز روزانه آموزشی و توانبخشی چندمعلولیتی
مرکز روزانه آموزشی و توانبخشی چندمعلولیتی فقط در شهرستان‌های محروم و دارای جمعیت کمتر از ۱۰۰ هزار نفر و دارای حداکثر یک و یا بدون هیچ مرکز روزانه آموزشی توانبخشی تاسیس شده و متناسب با افراد پشت نوبت خدمات در گروه‌های مختلف معلولیت ذهنی، جسمی_حرکتی، ضایعه نخاعی، اختلال شنوایی و کم‌بینا و نابینا و اختلال طیف اتیسم به صورت روزانه ارائه می‌کند. در حال حاضر یکهزار و ۳۰۰ کودک زیر ۱۵ سال در ۲۷ مرکز از خدمات تخصصی بهره‌مند می‌شوند.
شناسایی ۳۹۶ کودک دارای اختلال اتیسم خفیف، متوسط و شدید در سال ۱۴۰۱
لازم به ذکر است، معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی کشور سالهاست اجرای برنامه کشوری غربالگری، تشخیص و مداخله در اختلالات طیف اتیسم کودکان ۲ تا ۵ سال را در راستای اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی گسترده در سطح استان‌های کشور اجرایی کرده است؛ لذا خانواده‌ها برای اطمینان از عدم دارا بودن علایم اختلال فرزندشان می‌توانند به درگاه https://autism.behzisti.net مراجعه و نسبت به ثبت‌نام و اجرای آزمون غربالگری ۱۰ سوالی اقدام کنند؛ همچنین می‌توانند با مراجعه به پایگاه‌های غربالگری و تشخیص آن استان(مراکز روزانه آموزش و توانبخشی اختلال طیف اتیسم) و با راهنمایی مربیان و کارشناسان آموزش‌دیده از نظر احتمال دارا بودن علایم این اختلال، توسط کارشناسان تخصصی آموزش‌دیده مورد اجرای آزمون تشخیصی قرار خواهند گرفت و در صورت قطعی شدن تشخیص، کودک به مراکز آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اتیسم استان برای مداخلات مرکزمحور و خانواده‌محور ارجاع خواهد شد.
این در حالی است که پس از تشخیص قطعی اختلال طیف اتیسم برای تمامی خانواده‌هایی که دارای کودکان مبتلا به این طیف هستند، برنامه و بسته آموزشی به نام «روزنه» ارائه میشود تا روند مداخلات در درون مرکز و نیز در درون خانواده همپای هم پیش روند. براساس آمارها، ۷۰۵ نفر سال جاری در آزمون غربالگری اتیسم شرکت کردند که ۵۴۷ نفر مشکوک به اختلال شناسایی که از این تعداد ۴۰۰ نفر برای انجام مصاحبه پیگیری ارجاع شدند که در نهایت از ۳۹۶ نفر آزمون تشخیصی گرفته شد که ۱۱۰ نفر سطح یک(خفیف)، ۶۶ نفر سطح دو(متوسط)، ۲۱۶ نفر سطح سه(شدید) شناسایی شدند.
تجهیز یک اتاق هنر در مراکز توانبخشی روزانه و شبانه کودکان زیر ۱۴ سال
خدمات هنری ویژه کودکان دارای معلولیت با هدف بکارگیری آگاهانه از شکل‌های گوناگون هنری در روند توانبخشی و توانمندسازی افراد دارای معلولیت اجرا میشود. لذا تمامی مراکز توانبخشی روزانه و شبانه کودکان زیر ۱۴ سال یک اتاق هنر را به ابزار هنرهای تجسمی، نمایشی و موسیقی تجهیز کرده‌اند تا توانبخشی مبتنی بر هنر را پیگیری کنند؛ در حال حاضر بیش از یکهزار و ۵۳۵ اتاق هنر در مراکز و ۵۰ پایگاه هنر روستایی تجهیز شده است و در مجموع ۲۷ هزار و ۲۰۰ کودک زیر ۱۴ سال خدمات هنردرمانی، نمایش‌درمانی و موسیقی درمانی دریافت می‌کنند.
۱۲ هزار کودک زیر ۱۸ سال سال جاری وسائل کمک توانبخشی دریافت کردند
بازتوانی فرد بالاخص کودک معلول برای دستیابی به حداکثر سطح استقلال حرفه‌ای و اجتماعی با استفاده از دستاوردهای فنی برای معلولان اقدامی موثر است؛ لذا برای دستیابی به سطح سلامت مطلوب، برابری فرصت‌ها، حضور فعال و موثر در خانواده و اجتماع و تبدیل توانمندی‌های بالقوه به بالفعل بکارگیری وسایل کمک توانبخشی امری ضروری است. از این‌رو، سال گذشته ۲۴ هزار و ۲۰۰ کودک زیر ۱۸ سال و سال جاری ۱۲ هزار نفر وسائل کمک توانبخشی دریافت کردند.
کاشت حلزون برای ۳۳۳۳ کودک در سال گذشته/ کاشت حلزون برای کودکان زیر ۴ سال رایگان شد
سازمان بهزیستی کشور به عنوا متولی توانبخشی افراد دارای معلولیت بعد از ارزیابی و تشخیص کم‌شنوایی، مداخلات تخصصی توانبخشی را در تامین وسیله کمک شنوایی همچون سمعک و آموزش‌های لارم به خانواده و کودک ناشنوا در مراکز دولتی و غیردولتی با اعتبارات محدود ارائه می‌کند اما تعدادی از این کودکان دچار کم‌شنوایی بسیار عمیق هستند و سمعک برای آنها قابل استفاده نیست؛ لذا کاشت حلزون تحت عمل جراحی برای آنها صورت می‌گیرد و توانبخشی بعد از آن برای کودکان محدوده سنی ۳ سال می‌تواند رشد گفتار و زبان کودک را به همراه آورد؛ سال گذشته برای ۳ هزار و ۳۳۳ کودک کاشت حلزون انجام شد. امسال نیز با توجه به هزینه‌های بالای کاشت حلزون با موافقت وزارت بهداشت مقرر شد نسبت به جراحی کودکان مشکوک نیازمند کاشت حلزون بدون پشت‌نوبتی اقدام شود.
بهره‌مندی یکهزار و ۲۰۰ کودک دارای معلولیت از خدمات توانپزشکی
یکی دیگر از اساسی‌ترین خدمات توانبخشی در سازمان بهزیستی ارائه خدمات توانپزشکی همچون فیزیوتراپی، کاردرمانی، شنوایی‌سنجی، گفتاردرمانی، بینایی‌سنجی و ارتوپد فنی است که در کسب استقلال فردی و توانمندی افراد دچار معلولیت بسیار موثر است و در سطح کشور توسط سازمان بهزیستی کشور ارائه میشود. این در حالی است که سال گذشته یکهزار و ۲۰۰ کودک دارای معلولیت از خدمات توانپزشکی بهره‌مند شدند.
پرداخت کمک هزینه تحصیلی به ۸۲ هزار دانش‌آموز دارای معلولیت
پرداخت کمک هزینه تحصیلی دانش‌آموزان دارای معلولیت با هدف تقویت انگیزه‌های تحصیلی و بهبود کیفیت زندگی محصلان صورت می‌گیرد به طوری که در حال حاضر ۸۲ هزار دانش‌آموز زیر ۱۸ سال سالانه از کمک هزینه ۲۶۸ هزار تومانی بهره‌مند می‌شوند.
۳ هزار کودکPKU کمک هزینه ۲ میلیون و ۳۳۰ هزار تومانی دریافت کردند
کودکان دارای بیماری‌های متابولیک فنیل کتونوری کمک هزینه‌ای برای درمان، توانبخشی و تغذیه از سازمان بهزیستی دریافت می‌کنند بطوری که سال جاری ۳ هزار کودک، کمک هزینه ۲ میلیون و ۳۳۰ هزار تومانی دریافت کردند و سرانه سالانه کمک هزینه تغذیه به کودکان دارای بیماری‌های متابولیک فنیل کتونوری ۴ میلیون تومان است.
پرداخت مستمری به ۲۱۲ هزار و ۵۶۹ معلول و بیمار روانی مزمن زیر ۲۰ سال
کمک هزینه معیشت توانبخشی(مستمری) به افراد دارای معلولیت، بیماران روانی مزمن به منظور جبران بخشی از هزینه‌های زندگی و معیشت مطابق با اجرای سیاست درست مبنی بر فقرزدایی و تحقق تکالیف برنامه ششم توسعه به گروه هدف تعلق می‌گیرد. به طوری که در حال حاضر به ۲۱۲ هزار و ۵۶۹ نفر از این افراد که زیر ۲۰ سال سن دارند به ازای بعد خانوار برای خانواده یک نفری ۴۲۰ هزار تومان، دونفری ۶۰۰ هزار تومان، سه نفری ۸۴۰ هزار تومان، چهار نفری ۱ میلیون و ۸۰ هزار تومان و پنج نفری و بالاتر یک میلیون و ۳۲۰ هزار تومان پرداخت میشود.
پرداخت کمک هزینه یک میلیون تومانی حق پرستاری برای ۱۵ هزار و ۵۲۷ معلول زیر ۲۰ سال
سازمان بهزیستی کشور کمک هزینه حق پرستاری و مددکاری افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید در خانواده را با هدف کمک به ارتقاء سلامت فردی که قادر به انجام فعالیت‌های روزمره زندگی نیست و نیازمند فردی به عنوان مراقب است، پرداخت می‌کند. بطوری که هم‌اکنون به قیم و یا سرپرست ۱۵ هزار و ۵۲۷ فرد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید کمک هزینه یک میلیون تومانی پرداخت میشود.
بهزیستی برای یکهزار و ۳۱۷ فرد زیر ۱۸ سال یارانه ۵۰۰ هزار تومانی پرداخت می‌کند
مرکز ارائه خدمات توانبخشی در منزل با اعزام اعضاء تیم توانبخشی به منزل افراد دارای معلولیت جسمی_حرکتی و آسیب نخاعی، افراد دارای اختلال هوش رشدی و بیماران روانی مزمن واجد شرایط خدمات توانبخشی و مشاوره‌ای ارائه می‌کنند؛ این در حالی است که سازمان بهزیستی کشور برای یکهزار و ۳۱۷ فرد زیر ۱۸ سال یارانه ۵۰۰ هزار تومانی پرداخت می‌کند تا از خدمات تیم توانبخشی این مراکز که شامل متخصصان رشته‌های پرستاری، پزشکی عمومی، روانشناسی بالینی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، ارتوپدی و مددکاری است، بهره‌مند شوند. همچنین در حال حاضر مراکز توانبخشی و مراقبتی شبانه‌روزی نیز به ازای ۴ هزار و ۴۲۷ خدمت‌گیرنده زیر ۱۸ سال یارانه دریافت می‌کند.
پرداخت یارانه یک میلیونی به مراکز مراقبت در منزل برای ۳ هزار و ۴۲۵ کودک زیر ۱۸ سال
مراکز مراقبت در منزل نیز زیرنظر سازمان بهزیستی کشور و با مشارکت اعضاء خانواده فرد، خدمات مراقبتی_بهداشتی، مراقبت در تخت، جابجایی و روش‌های ساده توانبخشی به فرد معلول، بیمار روانی مزمن با درجه شدت معلولیت شدید و خیلی شدید ارائه می‌کنند که سازمان بهزیستی کشور برای ۳ هزار و ۴۲۵ کودک زیر ۱۸ سال یارانه یک میلیون تومانی واریز می‌کند.